ĐẠI VIỆT SỬ KÝ TOÀN THƯ - Trang 962

1- Kể từ nay, đến kỳ thi Hương, xã trưởng các xứ phải bảo đảm cho học trò
xã mình; trừ sinh đồ ở Tú lâm cục không kể, những quân sắc và người dân
nào quả là con em nhà lương thiện, có hạnh kiểm, học vấn, biết làm văn đủ
các thể của bốn trường cũng cho bảo lĩnh. Nếu là học trò ở bốn xứ Hưng
Hoá, Yên Bang, Tuyên Quang, Lạng Sơn thì làm văn đủ ba trường cũng
cho vào thi. Xã lớn 20 người, xã vừa 15 người, xã nhỏ 10 người. Xã nào ít
người học tập thì không [26b] câu nệ theo lệ này. Xã trưởng kê khai họ tên,
quan phủ, huyện, châu sau đó xét lại từng người. Học trò phải thi một kỳ
ám tả, ai đỗ thì hai ty Thừa Hiến theo lệ mà khảo thí. Nếu xã trưởng nào
khai nhận, bảo đảm không đúng, quan phủ, huyện châu khảo hạch không
kỹ, để đến nỗi khi học trò vào thi còn nhũng tạp và có người viết bất thành
văn hoặc vì họ hàng con em mà nhắn nhe gửi gắm thì sai nhân của khoa,
đài đó phải dò xét cho ra sự thực, giao hết lên để xét hỏi trị tội.
2- Kể từ nay, khi học trò vào thi, các quan đề điệu, giám thi, phải sai các
viên giám quan khám xét, hiệp đồng kiểm tra trường thi, tìm xét mọi dấu
vết, xem có chỗ nào cất dấu Thi, Thư và các tài liệu khác. Đến khi học trò
vào trường thi, thì phải khám xét kỹ từ ngoài cửa. Nếu thấy người nào sao
chép văn bài mang theo, hoặc là người nào thi hộ thì phải bắt ngay người
đó đưa ra xét hỏi. Người can phạm như hạng nói trên [27a] bị sung làm
quân bản phủ 3 năm, suốt đời không được vào trường thi nữa. Các viên
giám thị niêm phong bài thi, kẻ nào bất minh thì bị biếm hay giáng chức.
Hai ty Thừa Hiến cùng hiệp đồng tra xét rồi mới cho người vào thi. Nếu
người nào lộ rõ dấu gian, thì giữ ngay lại, tâu lên để tra hỏi. Quan Thừa
Hiến nếu ai dám trái phép, dung túng kẻ gian làm bậy, thì quan khoa, đài và
sai nhân có trách nhiệm dò xét ra sự thực, nhất loạt đưa ra xét hỏi trị tội.
3- Kể từ nay, những quan viên phải bổ ở Thừa ty xứ khác, cùng các hạng
nho sinh, điển lại gặp phiên lên Kinh hoặc được giữ làm việc ở kinh thành,
ai tình nguyện dự thi cho người đó được nộp đơn thi. Sau khi kiểm tra,
người nào làm đủ được các thể văn của bốn kỳ mới cấp giấy tờ cho trở về
quê quán dự thi ở Thừa ty nơi bổ nhiệm và phủ Phụng Thiên như trước
nữa. Người nào vi phạm sẽ bị giao xét hỏi trị tội.
4- Kể từ nay, những viên lại điển thi Hương được trúng [27b] thức thì được