ĐẠI VIỆT SỬ KÝ TOÀN THƯ - Trang 960

nếu có ai lười biếng, vắng mặt, đáng phải xử lý thì tuyên bố tội trạng, trừng
trị theo pháp luậ, không được tự mình dùng gậy, dùng tay chân, gạch ngói,
dùi gỗ mà đánh đập tàn nhẫn họ. Ai vi phạm thì phải trị tội theo luật.
Lấy Dương Trực Nguyên là Công bộ [24a] hữu thị lang.
Ngày mồng 2, hiệu định thể lệ các quan theo hầu và ở lại giữ Kinh sư gồm
7 điều.
Mùa hạ, tháng 4, ngày mồng 1, xuống chiếu rằng: Những nữ đinh khiêng
kiệu trước đã ban cho cung nhân và công chúa, thì chỉ cho bản thân người
ấy thôi, nếu có đẻ ra con, cháu thì phải nộp cả cho nhà nước.
Tháng 5, ngày 24, xuống chiếu rằng: Kể từ nay, hàng năm đến kỳ tuyển
tráng đinh, xã nào có người nghèo túng, không kể là có ruộng công, ruộng
tư hay không, xã trưởng phải làm tờ khai cam đoan trước, quan phủ, huyện
khám xét lại, rồi khai vào hạng nghèo túng, cho phép miễn tuyển.
Mùa thu, tháng 4, ngày 29, xuống chiếu rằng: Kể từ nay, quan hai ty Thừa
Hiến các xứ phải xét kỹ công, tội của các quan phủ, huyện đã làm, cứ đến
cuối năm, chia thành ba bậc thượng, trung, hạ mà khảo xét. Người nào
thương xót dân chúng, kiêm khiết, siêng năng, có thành tích cai trị là hạng
thượng khảo; người nào thương xót dân chúng, [24b] thu thuế khoá không
phiền nhiễu, làm việc quan không có lỗi gì là hạng trung khảo; người nào
tầm thường dung tục, tiến lui theo người là hạng hạ khảo. Lại viên ở các ty
Thừa Hiến và phủ, huyện, châu, người nào liêm khiết có tài và cần mẫn là
trung đẳng; người nào bỉ ổi không chăm việc là hạ đẳng. Tất cả đều kê rõ
họ tên, chưa kỹ sự việc, làm bản thảo gửi cho Lại bộ thu xét. Quan viện thì
theo lệ khảo khoá cung trước đây, cứ đủ 9 năm sẽ thi hành việc thăng
giáng. Lại điển nếu đủ số năm, được nhiều lần trung đẳng thì cho chiếu lệ
thăng bổ. Quan lại nếu có ai quả là tham ô, nhũng nhiễu, gian tham, lười
biếng, ăn đút lót, có bằng chứng xác thực thì gửi cho Lại bộ tra xét và trị tội
theo lệ đã định. Quan Thừa Hiến nếu có ai quả vì ân oán, hối lộ mà kêu tâu
bất công để đến nỗi thiện ác lẫn lộn, công tội đảo điên thì các quan ở khoa,
đài tra xét hặc tâu để đưa xét hỏi. Quan Ngự sử cũng phải xét kỹ [25a] công
quan Thừa Hiến các xứ, cứ đến cuối năm, chia thành ba bậc
thượng, trung, hạ khảo xét tâu lên, theo như lệ các quan Thừa Hiến, xét tâu