học khác. Sau đó tôi bỏ học ở năm thứ tư bởi
nhận ra, tấm bằng đó cũng không giá trị gì
nhiều hơn, để chuyển sang một trường đại học
thứ ba.
Ngay cả trường đại học thứ ba ấy, tôi
cũng đã không tốt nghiệp. Không phải vì không
đủ học lực hoặc không đủ cố gắng, mà bởi đã
đủ thời gian để nhận ra mình đang ở đâu, xác
định lấy vị trí của mình trong xã hội.
Và vị trí của mình trong xã hội lại không
liên quan gì tới những tấm bằng tốt nghiệp.
Và rồi tôi quay trở lại trường đại học lần
thứ tư, không phải để lấy một tấm bằng tốt
ngiệp mới, mà để giành lấy những kiến thức
mình cần, giờ đây mình biết mình sẽ dùng gì,
muốn gì, làm được gì, và mình cần gì ở trường
học, viện nghiên cứu. Chắc chắn đó không phải
là vì tấm bằng nữa mà là những mối quan hệ,
những kiến thức chủ động học không cần theo
một giáo trình nào, những tranh luận và phản
biện mà chỉ vì nó, giáo sư sẵn sàng tìm cách
đuổi ta ra khỏi trường.
178
