Hình 4. Helene Preiswerk
Cách ông tiếp cận chủ đề cũng bị ảnh hưởng bởi một nghiên cứu trước
đó của Theodore Flournoy (1854-1920) về một đồng cốt tên là Catherine
Muller (thường được biết dưới biệt danh Helen Smith), người trong trạng
thái nhập đồng có khả năng kể chi tiết về các kiếp trước của mình. Flournoy
kết luận rằng những điều bà thốt ra là “những thêu dệt của năng lực sáng tạo
trong tiềm thức”, và chúng là bằng chứng về sức mạnh của vô thức trong
việc tạo ra sự kiện thần bí.
Hai khía cạnh trong những buổi lên đồng của cô em họ đã gây ấn tượng
đặc biệt cho Jung. Một là những “linh hồn” của cô có vẻ thật với cô. “Tôi
thấy chúng trước mặt”, cô kể. “Tôi có thể chạm vào chúng, nói chuyện với
chúng về mọi thứ tôi muốn cũng tự nhiên như tôi đang nói chuyện với anh.
Chúng phải là thật” (Toàn tập, đoạn 43). Khía cạnh khác là cách thức một
nhân cách hoàn toàn khác biệt, cao quý hơn xuất hiện khi Helene trong trạng
thái nhập đồng. Linh hồn “kiểm soát” của cô, tự xưng là “Ivenes”, nói bằng
thứ tiếng Đức tuyệt hảo thay vì thổ ngữ Basel mà Helene hay dùng. Jung kết
luận “Ivenes” là nhân cách chín chắn, trưởng thành, đang hình thành trong
vô thức của Helene. Những buổi nhập đồng tạo ra một phương tiện quan
trọng để sự hình thành này có thể tiến triển.
Đối với Jung, tầm quan trọng của những nghiên cứu như vậy lớn hơn
cả học vị tiến sĩ. Trong nghiên cứu đó, chúng ta có thể phát hiện nguồn gốc
của hai ý tưởng về sau trở thành trung tâm của thực hành tâm lý học phân
tích: (1) những “nhân cách phân vai” (part-personality) hay những “phức
hợp” tồn tại trong vô thức có thể “nhập vai” (personate) trong trạng thái
nhập đồng, giấc mơ và sự hoang tưởng, và (2) tiến trình phát triển nhân cách
thật sự diễn ra ở cấp độ vô thức.
Những ý tưởng này đến lượt chúng sinh ra (1) một kỹ thuật trị liệu
(tưởng tượng chủ động) và (2) một khái niệm cứu cánh luận (cá thể hóa -
individuation), hay nói cách khác, quan niệm rằng mục tiêu của sự phát triển
