151
TẬP 6: DANH NHÂN CÁCH MẠNG VIỆT NAM
Lý Tự Trọng sinh năm 1915, tên thật là Lê Hữu Trọng - con trai đầu
của ông Lê Hữu Đạt và bà Lê Thị Sớm, quê ở huyện Đức Thọ (Hà Tĩnh)
- nhưng sinh tại bản May, tỉnh Nakhom, đông bắc Thái Lan. Năm lên
chín, mười tuổi, anh được cụ Đặng Thúc Hứa - bạn thân của cụ Phan Bội
Châu - đưa sang Trung Quốc để giáo dục, huấn luyện thành cán bộ cốt
cán sau này của phong trào cứu nước. Từ năm 1928, anh công tác ở cơ
quan Tổng bộ Việt Nam Thanh niên Cách mạng Đồng chí Hội. Ba năm
sau, anh được tổ chức phái về Sài Gòn công tác ở cơ quan Trung ương
An Nam Cộng sản Đảng. Ngày 8/2/1931, Lý Tự Trọng đã làm một việc
hết sức có ý nghĩa. Đó là ngày mà những người cộng sản tổ chức buổi
mitting kỷ niệm cuộc khởi nghĩa Yên Bái do Việt Nam Quốc dân đảng
lãnh đạo. Tại sân bóng Mayer (nay là đường Võ Thị Sáu), ngay sau khi
vừa kết thúc trận bóng đá thì cờ đỏ búa liềm đã được giương cao. Lý Tự
Trọng có nhiệm vụ bảo vệ cho Phan Bôi - em ruột nhà yêu nước Phan
Thanh - diễn thuyết. Cùng lúc, những người khác đi phân phát truyền
đơn kêu gọi quần chúng lao khổ đứng lên lật đổ ách thống trị của thực
dân Pháp. Cuộc mitting đang diễn ra thì tên mật thám Legrand cùng
đồng bọn xông vào đuổi bắt người diễn thuyết. Để bảo vệ Phan Bôi, Lý
Tự Trọng đã nhanh chóng rút súng ra bắn hai phát vào tên mật thám
này. Báo Courrir Saigonnais phát hành ngày 29/2/1931 có bài tường thuật:
Lý Tự Trọng có
dấu (X) cùng các
đồng chí viếng mộ
Phạm Hồng Thái
tại Hoàng Hoa
Cương
