193
TẬP 6: DANH NHÂN CÁCH MẠNG VIỆT NAM
Ngay
sau khi Hiệp định Genève vừa được ký kết, cuối tháng
7/1954, Bộ Tổng Tư lệnh đã chỉ thị cho Cục Tác chiến tổ chức một bộ
phận chuyên nghiệp theo dõi tình hình ở vùng biển. Ngày 7/5/1955,
Bộ Quốc phòng ra quyết định thành lập Cục Phòng thủ bờ biển. Cùng
thời gian này, hai đơn vị trực thuộc là Trường huấn luyện bờ biển và
Xưởng 46 cũng ra đời - mở đầu cho thời kỳ xây dựng và phát triển
các thành phần nòng cốt của lực lượng hải quân Việt Nam. Ngày
24/1/1959, Bộ Quốc phòng ra Nghị định số 322-NĐA thành lập Cục
Hải quân thay Cục phòng thủ bờ biển. Ngay sau Hội nghị lần thứ 15
của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị chủ trương lập đơn vị vận tải quân
sự dọc Trường Sơn (gọi tắt là Đoàn 559) và đơn vị vận tải vượt biển
Đông (gọi tắt là Đoàn 759). Cả hai đoàn này có nhiệm vụ vận chuyển
vũ khí, trang bị cơ sở vật chất và nguồn lực cho cuộc cách mạng miền
Nam, thống nhất Tổ quốc.
Về sự kiện thăm dò đầu tiên tuyến đường Hồ Chí Minh trên biển,
trong hồi ký Những nẻo đường kháng chiến, thiếu tướng Võ Bẩm cho
biết: “Ngay những ngày đang tập trung cho việc rải quân, thiết lập
tuyến giao liên vận tải đường bộ, anh Nguyễn Văn Vịnh đã triệu tập
tôi lên bàn việc mở tuyến chi viện miền Nam bằng đường biển. Sau
khi tôi trình bày ưu thế cũng như khó khăn về vận tải đường biển,
anh Vịnh nói:
- Đúng là mạo hiểm, là khó khăn, nhưng cũng chính vì vậy mà địch
dễ sơ hở, chủ quan; ta nên triệt để khai thác điều đó. Vả lại, chỉ cần
một vài chuyến trót lọt cũng bằng hàng nghìn người mang vác đường
rừng; lại còn vào sâu tận Nam Bộ.
...
Để tổ chức được một tiểu đoàn vận tải đường biển theo ý định của
trên, chúng tôi xin ý kiến của Tổng Quân ủy - Bộ Quốc phòng rồi
xuống Hải Phòng trực tiếp làm việc với Cục Hải quân. Được sự giúp
đỡ tận tình của Cục Hải quân, ngay lập tức chúng tôi có hai cán bộ
hải quân là anh Hà Văn Xá và anh Lưu Đức - người miền Nam tập
kết giàu kinh nghiệm tổ chức vận tải trên biển thời kỳ kháng chiến
