nhiều tác giả
Danh Nhân Đất Việt
Phiêu kỵ đại tướng quân
Trần Khánh Dư
T
rần Khánh Dư là người huyện Chí Linh (Hải Hưng), con của
Thượng tướng Trần Phó Duyệt. Ông là người trong họ nhà vua nên được
phong tước Nhân Huệ vương.
Ông đánh giặc có công, được vua yêu lập làm "Thiên tử nghĩa nam" (con
nuôi vua). Sau lại phong chức Phiêu kỵ đại tướng quân. Rồi tử tước hầu
tăng lên mãi đến Tử phục thượng vị hầu. Sau vì có lỗi với gia đình Trần
Quốc Tuấn nên bị cách hết quan tước, tịch thu gia sản. Ông phải lui về sống
ở Chí Linh.
Một ngày tháng 10 năm Nhâm Ngọ (1282), Khánh Dư chở thuyền qua bến
Bình Than, nhà vua trông thấy, trỏ vào thuyền bảo quan thị thần rằng:
"Người kia có phải là Nhân Huệ vương không". Rồi lập tức sai người chở
thuyền nhỏ đuổi theo. Người quân hiệu gọi: "Ông lái kia, vua sai đòi nhà
ngươi". Khánh Dư nói: "Ông già là người buôn bán, có việc gì mà gọi đến".
Quân hiệu về tâu thực như thế. Vua nói: "Đúng là Nhân Huệ vương rồi, nếu
là người thường tất không dám nói thế". Vua lại sai đi gọi. Khánh Dư đến
nơi, mặc áo ngắn, đội nón lá. Vua nói: "Nam nhi cực khổ đến thế là cùng".
Vua xuống chiếu tha tội, ban cho áo ngự, vị thứ ngồi dưới các vương, trên
các công hầu, cùng bàn việc đánh giặc. Ông có nhiều kế hay, đúng ý vua.
Nhà vua cho phục chức cũ, lại phong làm Phó tướng quân.
Trong cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông lần thứ ba (1288), ông làm
Phó tướng giữ Vân Đồn. Khi cánh quân thủy của bọn Ô Mã Nhi, Phàn Tiếp
đến Vân Đồn, ông đem quân chặn đánh, không cản được giặc. Thượng
hoàng nghe tin, sai bắt về kinh xử tội. Ông bảo với sứ rằng "lấy quân luật
mà xử, tôi xin chịu tội, nhưng xin hoãn vài ngày để tôi lập công chuộc tội,
rồi sẽ chịu búa rìu cũng chưa muộn". Theo dự đoán của ông, quả nhiên mấy
ngày sau, Trương Văn Hổ dẫn hơn 100 thuyền chở lương kéo đến. Ông
đánh bắt sống được nhiều tù binh và lương thực khí giới không kể xiết.
