Nhưng nguyên nhân lớn nhất là Việt Nam đang có chính sách khuyến mại để
thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), bù vào phần suy thoái kinh tế.
Nhà nước mình rộng rãi về phúc lợi cho các công ty FDI, chẳng hạn như
Samsung, lợi nhuận của họ có thể đạt được 6 tỷ USD theo phép tính, nhưng
đóng thuế của họ chỉ mất 50 triệu USD. Phải nói rằng, Samsung khó mà tìm
được nơi nào mà tiền họ thu về cao mà đóng thuế lại thấp như ở Việt Nam.
Ngoài ra, rất quan trọng là các nhà đầu tư nước ngoài họ nhìn thấy được
tiềm năng ở thị trường Việt Nam.
Yếu tố Việt Nam có lao động nhân công giá rẻ và tay nghề cao không được
tính vào chiến lược đầu tư của các tập đoàn đa quốc gia này hay sao, thưa
ông?
TS. Alan Phan: Thực tế không có chuyện đó đâu! Trong vấn đề lao động thì
tiền nào của nấy. Nếu họ muốn có tay nghề cao thì phải mất thời gian huấn
luyện cho nhân công Việt Nam, chứ tay nghề của lao động Việt Nam chưa
phải là cao so với mặt bằng của các nước trong khu vực. Làm trong nghề tôi
biết, chi phí cho nhân công không chiếm nhiều trong chi phí sản xuất của
các doanh nghiệp nên nhân công giá rẻ không phải là yếu tố quan trọng.
Quan trọng là vấn đề thị trường, thuế quan ưu đãi.
Một lý do nữa là địa thế của Việt Nam: Mặt hướng ra biển rất dài với nhiều
hải cảng trang bị khá tốt, rất thuận lợi cho xuất khẩu. Bất cứ chiến lược đầu
tư nào của các công ty đa quốc gia, thậm chí có những công ty đầu tư chỉ có
vốn 80 triệu USD thôi, nhưng tài liệu phân tích thị trường của họ cũng lên
đến mấy trăm trang. Nên việc các tập đoàn đa quốc gia này đã quay sang
đầu tư vào Việt Nam, cũng phải hiểu rằng, họ đã phân tích thị trường Việt
Nam đến mọi ngóc ngách.
Trở lại câu chuyện của Tập đoàn Sam Sung, họ đã tuyên bố tháng 3.2014,
Samsung sẽ khai trương nhà máy sản xuất điện thoại di động lớn nhất trên
thế giới tại tỉnh Thái Nguyên, liệu đây có phải là kế hoạch để biến Việt Nam
