Dưới chế độ tư bản ích kỷ, mọi người tự do theo đuổi lợi nhuận và ý thích
của mình, không cần ai cho phép. Nếu bạn ngu xuẩn và mất tiền của bạn hay
của khách hàng ký gởi, thì đó là một lựa chọn dựa trên căn bản tự nguyện.
Thêm vào đó, văn hóa của nền kinh tế Mỹ coi chuyện thất bại là một sự kiện
bình thường, không gì để bài bác.
Nếu Zuckerberg, hay Larry Page hay Steve Jobs trước đây, sống ở một xã
hội nhự Trung Quốc thì thế giới chắc chắn không có Facebook hay Google
hay Apple. Các sinh viên trẻ này không phải là các hoàng tử đỏ hay có đủ
quan hệ chánh trị để sáng tạo một công ty với mô hình kinh doanh chưa hề
hiện diện. Các hoàng tử công chúa thực ngoài đời thì bận rộn khoe các “đồ
chơi” thể hiện đẳng cấp. Các đầu óc quan chức thì chắc chắn không thể hiểu
nổi một quan niệm sống và chia sẻ quá tự do và cách mạng kiểu này của thế
hệ mới. Và chắc chắn, sáng tạo không thể thực hiện bằng biện pháp hành
chánh, nghị quyết hay khẩu hiệu.
3. SỰ KHÉP KÍN CỦA CÁC TỶ PHÚ FACEBOOK
Sau IPO, phần lớn các nhân viên trẻ vây quanh Zuckerberg đã trở thành triệu
phú đô nhiều lần, kể cả anh bạn thiết kế logo cho Facebook. Các phóng viên
truyền thông đã để ý đến cuộc sống khép kín bình dị của những nhà triệu
phú mới này. Sheryl Sandberg, COO, xây căn nhà nằm dưới đất trong một
khu rừng để tránh những tương phản khá lớn với môi trường. Zuckerberg
mua một biệt thự 6 triệu đô, sau khi thị trường định giá tài sản cá nhân anh
là 32 tỷ đô. (Một đại gia cỡ nhỏ Việt vừa mời tôi ăn tân gia ở khu Thảo Điền
và khoe là đã chi 5 triệu đô cho căn biệt thự ở đây). Zuckerberg cũng vừa tổ
chức đám cưới với cô bạn gái bác sĩ, mời 100 khách, chi ra khoảng 27 ngàn
đô. (Chỉ bằng một phần hai mươi tiền của đại gia Hà Tĩnh chi ra cho đám
cưới con trai, mà Zuck lại quên mời Mr. Đàm và Quang Lê).
4. SÁNG TẠO CẦN HỦY DIỆT ĐỂ TIẾN BỘ
Kiếm tiền theo định chế thị trường vô cùng vất vả. Vừa mới đăng quang
xong, Facebook đã phải đối diện với bao cạnh tranh, cũng như các lời tiên
