MỘT BIỂU TƯỢNG CỦA KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
Trong nền kinh tế thị trường, mọi chuyện đều có thể xẩy ra. Nếu Facebook
có thể đạt thị giá 100 tỷ đô la trong 8 năm (từ 1 ngàn đô la khởi nghiệp) thì
Facebook cũng có thể mất 32 tỷ đô la về thị giá chỉ trong 20 ngày. Các tay
chơi tự do kiện nhau về mất mát, nhưng không ai chạy đến chánh phủ xin
cứu trợ.
Cả tháng nay, thế giới tài chánh bàn tán không ngớt về IPO của Facebook
với một định giá kỷ lục là 100 tỷ đô la (tương đương GDP của Việt Nam và
lớn hơn GDP của 124 quốc gia khác) cho một công ty thành lập trong một
căn phòng nội trú 8 năm về trước với 1 ngàn đô la giữa 2 sinh viên. Công ty
Facebook sẽ thu về 16 tỷ đô la tiền mặt từ IPO; có doanh thu 6.3 tỷ đô và lợi
nhuận trước thuế khoảng 2.2 tỷ đô; nhưng tài sản lớn nhất là 900 triệu thành
viên trên khắp thế giới.
Bỏ qua những lời ngợi khen hay chê bai, thán phục hay dửng dưng về sự trổi
dậy của một đế chế IT mới, tôi tìm ra vài điều thú vị từ hiện tượng Facebook
này, nhất là khi nhìn từ một xã hội gần như tương phản:
1. MÔ HÌNH KINH DOANH KHÁC BIỆT
Khác với các công ty IT khác như Google phải thu nhặt dữ liệu qua trăm
ngàn máy chủ, hay Microsoft phải trang bị Windows và các phần mềm lên
các máy tính, các thành viên của Facebook đã tự nguyện cho lên trang mạng
xã hội này các thông tin dữ liệu cá nhân của mình để Facebook hưởng lợi
bằng cách khai thác thương mại quảng cáo với những doanh nghiệp khách
hàng. Có thể nói Facebook chỉ là một trang mạng, không hơn không kém, và
dịch vụ duy nhất là để bạn bè gia đình kết nối và chia sẻ. Một ý tưởng trị giá
100 tỷ đô la? Và một mô hình kinh doanh hoàn toàn do khách hàng chủ
động, họ tiếp thị và bán cho nhau dịch vụ kết nối này mà Facebook không
phải trả đồng nào.
2. FACEBOOK CHỈ CÓ THỂ XẨY RA Ở MỸ
