Tìm được những gì cần thiết để tạo ra những trạng thái ý thức khác nhau
theo các điều kiện có thể quan sát và đo lường được có thể giúp chúng ta nắm
bắt được những gì thực sự đang là, và điều đó có ý nghĩa gì đối với một con
người, con khỉ, bọ chét, hay siêu máy tính.
Ý niệm này lấy cảm hứng từ công trình của nhà thần kinh học Giulio
Tononi, University of Wisconsin in Madison, người đã đề xuất trong năm 2008
rằng, muốn chúng minh cái gì đó có ý thức thời phải chứng minh hai đặc điểm
sau đây.
Theo thuyết thông tin tích hợp (integrated information theory = IIT), đặc
điểm thứ nhất là một tồn thể có ý thức phải có khả năng lưu trữ (storing), xử lý
(Processing) và thu hồi một lượng lớn thông tin (recalling large amounts of
information). Đặc điểm thứ hai là thông tin này phải được tích hợp trong một
toàn thể thống nhất, do đó không thể chia thành các phần độc lập.
Điều này có nghĩa là ý thức phải được nắm bắt như một tổng thể, và không
thể chia thành các phần độc lập. Tononi lập luận rằng, một tồn thể hay hệ
thống có ý thức không chỉ có khả năng lưu trữ và xử lý thông tin, mà còn phải
làm như vậy theo phương thức tạo nên một toàn bộ hoàn chỉnh không thể phân
chia.
Như George Johnson viết trong The New York Times, giả thuyết của Tononi
dự đoán - với rất nhiều toán học - “các thiết bị đơn giản như một bộ điều chỉnh
nhiệt (thermostat) hoặc một diode quang điện (photoelectric diode) có thể có
những loé sáng của ý thức - một tự ngã chủ quan.
Trong tính toán của Tononi, những loé sáng của ý thức không nhất thiết phải
bằng một hệ thống có ý thức, và thậm chí ông còn đề ra một đơn vị gọi là phi
hay <ĩ>, mà theo ông, có thể được sử dụng để đo lường ý thức như thế nào của
một thực thể đặc thù.
Sáu năm sau, Tegmark đề xuất hai loại vật chất có thể được xét xem căn cứ
trên thuyết thông tin tích hợp. Một là ‘computronium’, đáp ứng các yêu cầu
của đặc điểm thứ nhất để có thể lưu trữ, xử lý và thu hồi một lượng lớn thông
tin. Hai là ‘perceptronium’, làm tất cả các điều trên, nhưng theo phương thức
tạo nên toàn bộ không thế phân chia mà Tononi mô tả.
