Chúng ta cũng đã thảo luận một vài khía cạnh chi tiết về sáu hoạt động thần kinh của riêng con
người và cũng đã chỉ ra rằng trong đó có ba hoạt động là thuộc về quá trình lĩnh hội, và ba hoạt động
còn lại là thuộc về nhận thức.
Điều này có vẻ là trí thông minh của con người được giới hạn trong lượng thông tin mà người đó thu
được từ thế giới bên ngoài thông qua các giác quan tiếp nhận. Năng lực lĩnh hội cao nhất chính là năng
lực đọc.
Rõ ràng là nếu tất cả ba năng lực lĩnh hội của con người bị mất đi, thì có lẽ con người sẽ trở thành
một loài thực vật nào đó, chứ không còn là con người nữa.
Trí thông minh của con người còn bị giới hạn bởi ba năng lực độc nhất của con người. Đó là khả
năng nghe, nhìn mà đỉnh cao của nó là khả năng đọc và hiểu ngôn ngữ nói, và một khả năng đặc biệt
nữa đó là đọc ngôn ngữ bằng sự cảm nhận chứ không còn bằng mắt thường.
Nếu một trong ba năng lực đó của một người cao hơn của người khác thì người đó sẽ thể hiện những
năng lực đó ở mức độ tốt nhất, miễn là anh ta có mọi cơ hội để đón nhận thông tin thông qua những
phương tiện đơn giản nhất.
Khi con người đã đạt được năng lực nhận thức cao nhất, thì năng lực ấy sẽ chững lại. Tuy nhiên,
điều đó cũng đúng theo chiều ngược lại. Tức là khi ba năng lực nhận thức đó của một người còn thấp,
thì người đó sẽ thể hiện chúng ở mức độ thấp.
Chúng ta hãy thử tưởng tượng đến tình huống khi mà loài người bị mất khả năng đọc và nghe, thì có
lẽ chúng ta cần phải dạy cho thế hệ sau những cách giao tiếp khác. Rõ ràng chúng ta có thể chọn xúc
giác để giao tiếp như cô giáo đầu tiên của Helen Keller
đã từng làm, vì học sinh của cô ấy vừa bị
mù vừa bị điếc, không thể nói, đọc, viết. Nếu khả năng của Helen Keller trong việc tiếp nhận ngôn ngữ
bằng xúc giác kém, thì có lẽ cô đã chỉ tồn tại ở cấp độ động vật. Hoặc nếu như xúc giác của cô không
tồn tại, thì giống như thị giác và thính giác, có lẽ cô chỉ tồn tại ở cấp thực vật.
Khi những năng lực đó của con người tăng lên thì khả năng thể hiện những năng lực đó cũng lớn dần
lên.
Tất nhiên với những đứa trẻ bị chấn thương não mà lại có khả năng đọc từ khi còn rất nhỏ thì tức là
chúng có khả năng cao hơn so với những đứa trẻ cũng bị chấn thương nhưng lại không có năng lực nổi
trội kia. Và với những đứa trẻ bình thường mà có những năng lực vượt trội như vậy thì cũng luôn phát
triển ở mức độ cao hơn các bạn cùng trang lứa mà không có những năng lực đó.
Đúng là có một vài người não bị chấn thương cũng có thể hiểu ngôn ngữ ở mức độ hạn chế, nhưng
không có thần đồng nào mà lại không thể hiểu ngôn ngữ.
Ngôn ngữ là công cụ có sẵn quan trọng nhất của con người. Con người có thể không có những suy
nghĩ tinh tế bằng thứ ngôn ngữ mà họ có. Nếu anh ta cần có thêm từ, thì anh ta phải tạo ra nó và dùng
nó như một công cụ để tư duy và trao đổi những tư duy mới đó.
Hầu hết các bài kiểm tra chỉ số thông minh cho con người phụ thuộc vào khả năng tiếp nhận thông
tin qua kênh nói và viết. Nếu khả năng đọc bị giảm xuống hoặc không có thì rõ ràng là khả năng biểu
hiện trí thông minh cũng đã bị giảm đi đáng kể.
Rõ ràng là nếu con người thiếu khả năng đọc, thiếu tài liệu đọc, kết quả là thiếu sự giáo dục thì tất
sẽ dẫn đến một hậu quả lớn hơn là cơ hội lĩnh hội tri thức cũng bị giảm đi. Điều này cũng làm cho trí
