Một bài báo trên tạp chí Newsweek đã so sánh những tế bào thần
kinh trong não một đứa bé với các con chip trong máy tính: một
số hoạt động hết cỡ trong khi số khác lại không hề được khai thác
sử dụng. Bài báo viết về những tế bào “thất nghiệp” này như sau:
“Nếu được sử dụng, các tế bào thần kinh sẽ có cơ hội hòa nhập vào
sự vận động chung của não bộ thông qua việc liên kết với các tế
bào thần kinh khác; còn bằng không, chúng có thể sẽ chết đi.
Chính những trải nghiệm trong thời thơ ấu sẽ quyết định tế bào
thần kinh nào được sử dụng, sẽ tác động đến tốc độ, mức độ hoạt
động và phát triển của não chẳng khác gì bàn phím quyết định
việc vận hành của máy tính. Bạn sử dụng phím nào khi thao tác
trên máy cũng tương tự như việc ‘lập trình’ những gì cho các trải
nghiệm đầu đời của trẻ, quyết định mức độ thông minh của trẻ
khi lớn lên.”.
Những thông điệp như vậy càng khiến phụ huynh bị áp lực gấp
bội. Theo lẽ tự nhiên, họ sẽ cảm thấy nặng nề vì nhận thức được
vai trò “lập trình viên” của mình trong giai đoạn phát triển trí
não quan trọng này của con cái. Họ biết phải làm gì với “hệ thống
phức tạp và dễ tổn thương” ấy? Chẳng có gì phải ngạc nhiên khi
thị trường sản phẩm dành cho các bậc phụ huynh lại vui vẻ có
ngay câu trả lời cho câu hỏi “nghiêm trọng” này! Hầu như mọi
sản phẩm cho trẻ em đều nhằm để phát triển trí não trẻ, từ các
mẫu đồ chơi, trò chơi điện tử đến các lớp học thể dục và năng
khiếu, trang thiết bị học tập; từ những cuốn sách, băng đĩa kể
chuyện đến các loại thực phẩm.
Thật ra, nếu tỉnh táo xem xét những kết quả nghiên cứu, các bậc
phụ huynh không cần phải vất vả đến thế. Hàng triệu năm tiến
hóa của loài người đã khiến trẻ con thích tự khám phá bản thân,
đó cũng là “món quà” mà tạo hóa trao tặng cho chúng ta để sinh
tồn trong thế giới này. Loài người đã khám phá ra vô số điều thú
vị và vẫn đang tiếp tục phát hiện thêm nhiều điều mới mẻ về giai
đoạn đầu đời của mình, trong đó có việc không cần thiết phải
nuôi dạy trẻ một cách thúc épỉ
Trừ khi bạn sống ở nơi cực kỳ khắc nghiệt hay cô lập, còn thì môi
trường tự nhiên xung quanh chính là nơi để trẻ con phát triển trí
não. Những đứa trẻ được bố mẹ thương yêu, cùng vui đùa và được
32
