Trước giờ nổ súng, không khí thủ đô Hà Nội đã sôi sục lên từ hôm quân
Pháp gây sự, đánh chiếm Hải Phòng và trọng pháo từ chiến hạm nã lên đất
cảng, đốt phá nhà cửa, tàn sát thị dân bất kể già trẻ, trai gái, đánh chìm
thành phố lớn miền duyên hải trong biển khói lửa, sặc nồng mùi máu. Dân
chúng tản cư chạy trên con đường đi Đồ Sơn và Kiến An bị chiến hạm
Suffren nã đại bác giết người như phát cỏ; xác chết của đàn bà, trẻ con, ông
già, trai tráng nằm ngổn ngang la liệt phơi thây, máu trộn với bụi đường.
Kế hoạch gây hấn của Cao uỷ Pháp ở Sài Gòn muốn dùng võ lực để tái
chiếm lại miền Bắc như đã thí nghiệm có kết quả tại miền Nam đang được
xúc tiến gấp rút và không khí căng thẳng của phe chủ chiến Pháp được
nhem nhúm lên cực độ. Chiến tranh có thể bùng nổ bất cứ giây phút nào,
không ai có thể ngăn ngừa được nữa.
Tại biệt thự ông bà Trạng Trần Văn Chương, hai vợ chồng đang bàn tính ở
lại hay tản cư thì thấy cựu Thượng thư Ngô Đình Diệm đến để hỏi tin tức.
Ông Trần nói:
- Tôi hay tin là ông Võ Nguyên Giáp vừa gởi kháng cáo ra lệnh cho binh sĩ,
tự vệ thành sửa soạn chiến đấu, và mọi công việc chuẩn bị phải xong trong
ngày 12 này. Tổng bộ Việt Minh thì kêu gọi dân chúng sẵn sàng đợi lệnh
của chính phủ. Họ còn thúc giục cho dân chúng tản cư, công chức đưa vợ
con đi, trong khi những thanh niên ở lại lo đào hầm, đặt chướng ngại vật
khắp nơi.
Diệm nói:
- Tôi cũng được tin là Công an Việt Minh đang mở nhiều cuộc lùng bắt
