Yasunari Kawabata
Đẹp và buồn
Dịch giả: Mai Kim Ngọc
Chương 5
Vườn đá
Những vườn đá nổi tiếng của Kyoto tọa lạc tại chùa Rêu, lầu Bạc, và thiền
viện Ryoanji. Vườn đá tại Ryoanji rất đẹp và được coi như tượng trưng cho
mỹ thuật thiền. Otoko biết hết những vườn đá đó.
Khi mùa mưa dứt, nàng hay đến vẽ tại vườn đá chùa Rêu. Nàng không chủ
tâm vẽ, mà chỉ muốn ngắm vườn để hấp thụ chút khí lực tỏa ra từ đá. Nàng
nghĩ vườn đá này cổ nhất và có khí lực nhất trong các vườn đá trong vùng.
Otoko chỉ muốn tới tĩnh tọa. Sợ du khách qua lại sẽ tò mò vì nàng ngồi một
chỗ quá lâu, nàng làm bộ vẽ để được tự nhiên.
Chùa Rêu được thiền sư Muso trùng tu năm 1339. Thiền sư cho sửa sang
những phòng ốc cũ, đào cảnh ao, giữa ao lại cho đắp hòn đảo nhỏ. Tục
truyền rằng thiền sư hay dẫn khách ra một chiếc lầu trên đỉnh đồi để ngắm
cảnh Kyoto. Những lầu những gác ấy đã không còn dấu tích. Chùa chắc đã
làm lại nhiều lần sau những trận lụt lớn hay những thiên tai khác. Có lẽ chỉ
có vườn đá là ít thay đổi.
Otoko không bận tâm đến lai lịch khu vườn. Nàng tới vì vườn đá đẹp.
Keiko cũng tới mỗi khi Otoko tới, theo cô giáo như bóng với hình. Một
hôm Keiko nhận xét:
«Những cảnh dựng bằng đá đều như có gì trừu tượng, mơ hồ, bí ẩn ấy, cô
nhỉ. Em cảm thấy vườn ăm ắp một khí lực siêu hình... Em nghĩ đến tranh
Cezanne vẽ bờ biển L’estaque lởm chởm đá.
«Em thấy tranh đó rồi hả? Nhưng tranh vẽ cảnh thiên nhiên có sẵn...»
«Otoko, nếu em vẽ vườn đá này, nó sẽ trở thành trừu tượng. Em không thể
nào vẽ nó theo lối hiện thực được.»
«Có thể em nói đúng. Nhưng cô thì chịu thua.»
«Cô có muốn em phác họa thử không?»
«Nên lắm. Cô rất thích Đồi chè của em. Cái thần bức tranh rất trẻ, thật là
