ĐIỆN BIÊN PHỦ CUỘC ĐỐI ĐẦU LỊCH SỬ MÀ NƯỚC MỸ MUỐN QUÊN ĐI - Trang 220

tâm. Tôi cần nhắc lại các vấn đề phức tạp đó và chủ nghĩa thất bại sẽ
không giành được thắng lợi. Rõ ràng, Eisenhower đã xác định Đông Dương
như một quân bài đôminô sắp sụp đổ mà sự sụp đổ của nó do Cộng sản chi
phối sẽ đe doạ các quốc gia khác ở Đông Nam Á và chỉ ra rằng Mỹ không
có ý muốn xoá bỏ Đông Dương. Ngày 14 tháng 5, Ngoại trưởng Dulles đã
gửi một bức điện mật cho đoàn đại biểu Mỹ ở Geneve. Một đoạn trích trong
bức điện cho thấy Dulles đã sẵn sàng đóng một vai trò quan trọng ở Việt
Nam: Tình hình chính trị và quân sự lộn xộn ở Việt Nam được phản ánh
trong bức điện số 2372 của Sài Gòn cho thấy yêu cầu có các biện pháp
khẩn cấp từ phía Mỹ mà bước đầu tiên là thúc giục Bảo Đại quay về Việt
Nam ngay. Nếu Bảo Đại tỏ ra không chấp nhận sự có mặt của Đại sứ
Heath, các ngài nên bàn với Bidault có thể tiến hành các bước tiếp theo.
Nếu Bảo Đại không thẳng thắn chấp nhận gợi ý ban đầu, có thể nói với Bảo
Đại rằng trừ phi ông ta sẵn sàng chấp nhận gợi ý của chúng ta, chính sách
của Pháp và Mỹ có liên quan tới ông ta và chế độ của ông ta sẽ được xem
xét lại. Sáu ngày sau một bản đánh giá tình hình tình báo quốc gia của CIA
về “hoạt động chính trị và quân sự ở Đông Dương trong 30 ngày tới” cảnh
báo: “Tình hình ổn định chính trị ở Việt Nam sẽ có thể bất ổn trong thời
gian này. Sự vắng mặt của Bảo Đại… chủ nghĩa bè phái trở nên cực đoan
và chính quyền miền trung Việt Nam gần như bị tê liệt. Có thể chính quyền
này sẽ tan rã trong 30 ngày tới”. Ngày 26 tháng 6, Ngô Đình Diệm đã tới
Sài Gòn để nhận chức thủ tướng. Dưới những áp lực ngày càng tăng của
người Mỹ, Bảo Đại phải miễn cưỡng chỉ định người của đám công giáo gây
tình trạng hỗn độn ở miền Nam Việt Nam. Đại tá Lansdale và nhóm của
ông ta ở CIA đang chờ đợi để giúp Bảo Đại một tay. Với Diệm, cuối cùng
Mỹ đã có một tay sai riêng ở Sài Gòn. Những đêm ở Điện Biên Phủ trở nên
yên tĩnh hơn. Dân công và dân phu đã làm việc suốt ngày để dọn những
đống đổ nát của chiến tranh, chôn gần 10.000 xác chết của Pháp và Việt
Minh, sửa lại cầu, đường dưới ánh trăng sao. Phần lớn những chiếc dù đã bị
tả tơi nhưng một số vẫn loé sáng trong đêm tối giống như những tấm vải
liệm. Người Thái trốn vào núi đã bắt đầu kéo về, sửng sốt bởi quang cảnh
trơ trụi của thung lũng và không thể tưởng tượng nổi con người lại có thề