Nguyễn Tử Quang
Điển hay tích lạ
Bức họa Dương Quí Phi tắm suối
Đọc sử Tàu, ai cũng biết qua vua Đường Minh Hoàng và Dương Quí Phi
nhà vua tuy già nhưng vẫn đa tình và rất mực phong lưu. Còn Dương Quí
Phi tức Dương Ngọc Hoàn là một giai nhân có một sắc đẹp nứt vàng tan đá.
Tập "Tây bắc thảm kỳ" của Đào Ngọc Sơn đời nhà Minh (1368-1628) có
chép truyện "Quái Nham Quí phi toàn dục bích họa", nghĩa là bức họa trên
vách tả cảnh Dương Quí Phi tắm suối ở Quái Nham.
Ai cũng cho là một sự quái lạ.
Vì Quái Nham là một hòn núi kỳ quái, hiểm hóc ở về phía nam tỉnh Thiểm
Tây. Nơi này ít có dấu chân người đặt đến. Thân núi cao vót, vách đá cheo
leo. Người nào hiếu kỳ muốn lên được trên núi phải bám mỏm đá, bíu dây
song chuyền thân cây, phải giữ từng ly từng tí, chật vật khó khăn, mệt đứt
hơi, sợ bể tim mới lên đến được. Sơ sẩy một chút rơi xuống thì bỏ mạng
đời.
Đứng dưới chân núi nhìn lên, nếu người có tính nhút nhát, tưởng không ai
dám đến gần. Vì ở giữa thân núi, bốn bề đều có những phiến đá. Có phiến
to bằng cả mái nhà. Có phiến nhỏ cũng bằng tấm ghế. Tất cả đều từ trên
dốc xuống, xem có vẻ như không bám chặt vào đâu, sắp cùng một loạt lao
mình xuống đất. Chỉ có về mặt nam thì núi hơi thu gọn lại. Cố lách mình
leo những khe đá, dù chật vật cũng còn có lối lên. Đến lưng chừng, có một
cái hang, cửa vào khá rộng và không tối lắm.
Cửa hang càng vào trong càng rộng. Tới mãi trong cùng thì có một bãi đất
lộ thiên độ vài chục mẫu, cỏ mọc xanh rờn như một nệm gấm trải phẳng
phiu. Ở đây có nhiều thứ cây lạ. Mỗi cây có một thứ hoa đủ các hình sắc.
Chung quanh bãi ấy, thân núi dựng đứng như bức tường dài. Vách núi
nhiều chỗ lại phẳng trơn như mài, mỗi chỗ mỗi sắc, bóng nhoáng rất đẹp.
Dưới những vách đá là một suối nước dài lượn theo. Dòng suối ấy cứ cách
một quãng có những giọt nước từ trên khe đá tí tách rỏ xuống; hay những
tia nước từ trong các mạch đất cuồn cuộn tuôn ra, hợp với dòng suối chảy
tạo nên những tiếng êm tai như âm nhạc. Dòng suối có chỗ sâu hàng
