Nguyễn Tử Quang
Điển hay tích lạ
Giang thần trảo trảo
Năm Nhâm thân (1572), nhà Mạc sai tướng là quận công Lập Bạo đem
quân đánh Thuận Quảng là đất chúa Nguyễn ở miền Nam. Lập Bạo huy
động cả thảy lục quân tiến vào. Thủy quân gồm có 60 chiến thuyền do cửa
Việt đổ vào sông; lục quân độ 1000 người khởi hành từ Khang Lộc (giữa
Quảng Bình) theo con đường Hồ Xá (con đường đại lộ số 1 bây giờ) tiến
đến chùa Thanh Tướng thuôc. làng La Nguyễn hạ trại. Chỉ còn cách xã Ái
Tử, nơi Nguyễn Hoàng đóng binh chừng vài chục dặm.
Quân của Lập Bạo đi đến đâu là tàn phá nhà cửa ruộng vườn xơ xác đến
đấy. Tài sản bị cướp đoạt, già trẻ trai gái bị giết chóc rất bi thảm. Thế lực
của chúa Nguyễn bấy giờ còn yếu. Trước lực lượng quá hung bạo của địch,
Nguyễn Hoàng rất lấy làm lo, chưa tìm được cách gì để phá địch.
Tương truyền, một đêm, Nguyễn Hoàng đương ngủ, chợt nghe như có tiếng
kêu "trảo trảo" ở trên sông. Giựt mình thức dậy, chúa khấn rằng:
- Nếu giang thần có quyền lực vô biên xin hãy giúp tôi kháng giặc.
Ngay đêm đó, trong giấc mơ, chúa Nguyễn thấy một thiếu nữ mặc áo xanh
hiện đến, bảo rằng:
- Nếu tướng công muốn giết giặc phải dùng kế mỹ nhân để dụ nó đến đồi
Cát, kẻ tiện tỳ này xin giúp sức.
Đoạn nàng từ giã biến mất.
Nguyễn Hoàng tỉnh dậy, nhớ lời dặn, chọn người đẹp thân tín để thực hành
kế hoạch. Lúc bấy giờ ở làng Thế Lại, huyện Hương Trà có nàng thanh nữ
diễm lệ tên Ngọc Lâm được Nguyễn Hoàng chọn giao cho công tác ấy. Vì
muốn chống giặc, Ngọc Lâm đành phải hy sinh. Chúa Nguyễn liền đưa
Ngọc Lâm cùng vàng bạc gấm lụa sang dinh Mạc xin cầu hòa, hẹn uống
máu ăn thề, kết nghĩa đồng minh với nhau.
Lập Bạo vốn người hiếu sắc, nghe giọng oanh thỏ thẻ của Ngọc Lâm rót
vào tai nên rất tin lời Nguyễn Hoàng là thật. Hơn nữa, Bạo biết giữa
Nguyễn và Trịnh vốn có mối thù bất cộng đái thiên, cho rằng Nguyễn muốn
kết đồng minh với Mạc để đánh Trịnh nên Bạo mừng rỡ nhận lời chúa
