Nguyễn Tử Quang
Điển hay tích lạ
Tiêu Lang
Thôi Giao học giỏi, thơ phú rất hay. Nhà nghèo xơ xác nhưng Thôi cũng
phong lưu hào phóng rất mực.
Trong vùng có nàng họ Lương tên Bích Nga, sắc đẹp lộng lẫy, duyên dáng
cực kỳ. Cha mẹ mất sớm, nàng họ Lương phải ở nhờ cô ruột. Trai tài gái
sắc, Thôi Giao và Bích Nga gặp nhau rồi tha thiết yêu nhau. Nhưng mộng
xây dựng gia đình của hai họ Thôi Lương chưa thành, thì chẳng may nhà cô
ngày càng sa sút. Cuối cùng, người cô phải đem bán Bích Nga làm nàng
hầu cho một viên Liên soái là Vu Địch.
Cầm được giai nhân trong tay, họ Vu rất mực yêu thương. Lại xuất ra 40
vạn đồng tiền, xây một lâu đài cho người cô ở.
Mất người yêu đẹp, chàng Thôi đau xót, từ đó như kẻ mất hồn. Suốt ngày,
chàng đứng tựa bên cội cây ngoài dinh quan Liên soái ngóng trông bóng
hình người đẹp, mong được nhìn người yêu cho đỡ nỗi nhớ thương. Trên
lầu, nàng Lương nhìn qua cửa sổ thấy chàng Thôi thẫn thờ buồn bã mà lòng
đau như cắt.
Gặp tiết Hàn Thực, nàng Lương có việc ra ngoài dinh. Thấy chàng Thôi
đứng bên cội liễu, hình vóc võ gầy, nàng Lương cảm động, ngồi trên kiệu
mà khóc nức nở. Gặp nhau, nhìn nhau nhưng cả hai không dám mở lời.
Bốn mắt lã chã bốn dòng châu. Thôi đau đớn làm bốn câu thơ:
Theo chân bao kẻ ngớp mùi hương,
Tầm tã khăn the lệ mấy hàng.
Một tới cửa hầu sâu tựa bể,
Chàng Tiêu từ đó khách qua đường.
(Bản dịch của Ngô Tất Tố)
