Nguyễn Tử Quang
Điển hay tích lạ
Mười bài thơ đoạn trường
Thúy Kiều, con của viên ngoại họ Vương, người ở Bắc Kinh. Nàng yêu
kiều diễm lệ, có một thái độ phong lưu, tính thích hào hoa, thích âm luật, sở
trường về hồ cầm. Vốn đa cảm, giàu tình, nàng sáng tác bài "Bạc mệnh
oán" để hát theo khúc hồ cầm, khi gảy lên nghe rất não nùng, ai cũng sa
nước mắt.
Một hôm, nhân tiết Thanh Minh, Thúy Kiều cùng hai em đi tảo mộ và nhân
tiện xem hội Đạp Thanh. Lúc trở vê, Kiều nhìn bên dòng nước có một nấm
mồ hoang cô lạnh, hỏi ra mới biết đó là mồ của nàng ca nhi tên Lưu Đạm
Tiên. Trước sống mua vui cho khách làng chơi, chết làm ma không chồng
trong nấm mồ vô chủ.
Kiều cảm động, rơi nước mắt, khóc cho kiếp hồng nhan.
Về nhà, đêm khuya vắng vẻ, nàng cảm thấy một nỗi buồn man mác xâm
chiếm cõi lòng. Nghĩ phận người lại nghĩ phận mình, hay kiếp hồng nhan
rồi phải chung mạng bạc!
Nàng tựa ghế thiu thiu, rồi ngủ say lúc nào không biết. Giữa lúc ấy, thấy
một thiếu nữ tiến đến chào và hỏi rằng:
- Này chị Thúy Kiều, đương lúc ngày xuân phơi phới sao không hỏi liễu
tìm hoa, mà lại chịu ngủ ở nhà như vậy?
Kiều nghe nói, vội vàng đứng dậy, sửa áo đón mời, nhìn thấy thiếu nữ má
đào, môi hạnh, dáng điệu như tiên. Sau khi hai bên cùng ngồi, Kiều vội hỏi:
- Chẳng hay nương tử ở tại cung nào mà xe loan thình lình hạ cố đến đây?
Thiếu nữ tươi cười đáp:
- Thiếp đây nào phải ai đâu xa lạ, nhà thiếp ở phía tây cầu bên dòng nước
chảy. Chiều nay chị đã vãng qua, sao mà mau quên như thế? Hôm nay,
thiếp ở trong "Hội đoạn trường", trước mặt Giáo Chủ, thiếp có khen đến tài
hoa của chị. Giáo Chủ rất vui mừng và cho biết rằng chị cũng có chân trong
hội ấy. Rồi người trao cho thiếp mười cái đầu đề đoạn trường, bảo đem lại
cho chị vịnh. Vậy yêu cầu chị thảo ngay để cho thiếp xếp vào tập "Đoạn
