Nguyễn Tử Quang
Điển hay tích lạ
Động Đào Nguyên
Đào Nguyên còn gọi là động Bích.
Đây là chỗ tiên ở.
Tương truyền đời nhà Tấn (265-419), có người chài cá ở huyện Vũ Lăng,
một hôm chèo thuyền đi ngược ven theo bờ suối. Càng đi xa chừng nào thì
thấy có nhiều hoa đào trôi theo dòng nước đổ xuống. Đến một quãng, bỗng
thấy trước mặt hiện ra một rừng đào. Hoa đào đỏ rực rỡ làm cho ngư phủ
càng thấy say sưa thích thú. Định co người ở gần đấy nên bỏ thuyền, lên
bờ. Vượt qua rừng đào, đến một ngọn núi. Dưới chân núi có một cửa hang
nhỏ hẹp, vừa chui được một người. Bên trong thấp thoáng có ánh sáng.
Gợi tính tò mò, chàng lách mình vào cửa hang. Lúc đầu, cửa hang còn hẹp,
sau rộng dần, rồi cả một thế giới hiện ra: ruộng vườn tươi tốt, nhà cửa thôn
ấp liên tiếp nhau; tiếng gà, tiếng chó nghe rõ mồn một; thanh niên thiếu nữ
đều say sưa công việc đồng áng. Trên mặt mọi người hiện nét vui tươi chất
phác hồn nhiên. Người già, con trẻ đều có vẻ ung dung thanh thản.
Những người ở đây thấy chàng ngư phủ thì lấy làm kinh ngạc hỏi: làm sao
đến được chốn này? Ngư phủ trình bày sự thực. Các bực phụ lão đem vợ
con ra chào mừng khách lạ, dọn cơm rượu đãi khách. Ngư phủ ăn uống lấy
làm ngon lạ, vì tuy cơm rượu mà tính chất khác thường.
Những bực phụ lão lại nói:
- Tổ tiên chúng tôi tránh loạn đời Tần, đem cả gia đình vào ở đây, từ đó
cách biệt với bên ngoài. Hiện nay, chúng tôi không còn biết nhà Hán,
huống hồ là nhà Ngụy, và nhà Tấn.
Cuối cùng, họ lại dặn ngư phủ: sau khi ra khỏi chốn này, xin đừng cho ai
biết có họ ở đây.
Người đánh cá ở chơi một hôm rồi xin cáo biệt.
Từ đời nhà Tần (221 trước D.L.) đến nhà Tấn (419 sau Dương lịch) mà họ
đến đây tránh nạn kể ra có trên sáu trăm năm. Người đánh cá cho mình may
mắn đã được gặp tiên. Nên khi trở về, nhiều người đến thăm hỏi, trước còn
