Nguyễn Tử Quang
Điển hay tích lạ
Không vào hang hùm sao bắt được cọp con
"Không vào hang hùm sao bắt được cọp con", nguyên Hán văn: "Bất nhập
hổ huyệt an đắc hổ tử". Đó là lời nói bất hủ của tướng Ban Siêu đời nhà
Hán ở Trung Hoa.
Ban Siêu người đất Bình Lăng. Cha là Ban Bưu, anh cả là Ban Cố, em gái
là Ban Chiêu, đều là những người học vấn uyên thâm nổi tiếng một thời.
Siêu cũng là người học rộng tài cao, hay thích biện luận.
Năm thứ năm, niên hiệu Vĩnh Bình đời Hán Minh Đế (58-76), Siêu theo
anh và mẹ lên Lạc Dương. Nhà nghèo, phải viết mướn trong dinh quan Tri
Phủ để kiếm tiền nuôi mẹ. Cuộc đời chật vật và vô vị đã khiến Ban Siêu
chán nản uất ức. Đã nhiều đêm nằm trên chiếc chiếu rách, quạt phì phạch
chiếc quạt nan, Siêu nhìn lại dĩ vãng mà đau lòng, rồi trông vào hiện tại mà
lo lắng cho tương lai của mình và cả gia đình. Là một thanh niên có học
thức, huyết chí phương cương, Ban Siêu không thể để cuộc đời trôi theo
dòng đời một cách tầm thường, vô vị.
Một hôm, đang viết công văn cho quan phủ, Ban Siêu bỗng vứt mạnh bút
xuống giường, hét lên một tiếng, khẳng khái nói: "Đại trượng phu sinh ra ở
trên đời phải lập cho mình một sự nghiệp hiển hách mới thỏa chí bình sinh,
chớ sao lại chịu chết già chốn bút nghiên đói lạnh này!" Đoạn Siêu bỏ đi.
Mười sáu năm sau, Đậu Cố vâng lịnh vua Hán đem binh đánh Hung Nô,
Siêu tùng quân, giúp nhiều kế hay, có công lớn, được phong chức Tư Mã.
Đậu Cố thấy Ban Siêu có tài bèn sai đi sứ cùng Quách Tuân sang Tây Vực.
Quách Tuân và Ban Siêu đến nước Thiên Thiện. Vua nước này tiếp đãi rất
nồng hậu. Nhưng ít lâu sau, Siêu nhận thấy thái độ nhà vua bỗng lạnh nhạt
với mình nên sinh nghi. Tìm cách hỏi dò lính hầu thì mới biết nhà vua nghe
lời gièm pha của bọn sứ thần Hung Nô vừa mới đến đây vài ngày nên nhà
vua không ưa chuộng bọn Ban Siêu nữa. Là người thông minh quyết đoán,
Siêu tiên đoán ngay tương lai nguy hiểm nên vội tìm cách đối phó.
Biết Quách Tuân là người nhu nhược nên Siêu không tính kế với hắn; chỉ
triệu tập thủ hạ cả 36 người uống rượu bàn mưu. Rượu đã ngà ngà, Siêu lấy
