Nguyễn Tử Quang
Điển hay tích lạ
Để thiếp theo chồng mấy dặm khơi
Nàng tên là Mỵ Ê, người Chiêm Thành, không biết họ gì, vốn vương phi
vua Chiêm Xạ Đẩu.
Triều vua Lý Thái Tông (1028-1054) nước Đại Việt, Xạ Đẩu không theo lệ
cống, thất lễ phiên thần, vua tự đem binh Nam chinh.
Xạ Đẩu bày trận ở sông Bồ Chính nhưng bị quân nhà Lý đánh bại. Xạ Đẩu
chết tại trận. Vua nhà Lý tiến vào thành Phật Thệ là quốc đô của Chiêm
Thành bắt được vương phi Mỵ Ê cùng một số cung nhân, nhạc nữ, đem về
nước.
Khi thuyền đến sông Lý Nhân, giữa đêm, vua nghe Mỵ Ê có sắc đẹp, bèn
sai quan Trung Sứ với đến chầu thuyền ngự. Mỵ Ê không dấu được nỗi
phẫn uất, từ chối rằng:
-Vợ phường man rợ quê mùa, y phục xấu xí, ngôn ngữ thô lỗ, không giống
các phi tần Trung Hoa. Nay nước tan, chồng mất, chỉ mong một chết là
thỏa lòng; nếu cưỡng bức hợp hoan, ngại nỗi làm dơ mình rồng vậy.
Đoạn, nàng lén lấy chăn lông chiên quấn lấy kín thân mình định phó tính
mạng cho dòng nước chảy. Thế là, đánh ầm một tiếng, mất tăm hình bóng
người xinh.
Nhà vua kinh hoảng tự hối, muốn cứu nhưng không sao kịp nữa.
Tương truyền từ đó, nơi này mỗi khi đêm thanh cảnh vắng, người ta thường
nghe văng vẳng có tiếng phụ nữ khóc kể bi ai. Dân trong vùng cho việc
kinh dị, xin lập đền thờ, bấy giờ mới dứt tiếng khóc.
Một hôm, có dịp, vua Lý Thái Tông đến sông Lý Nhân. Thuyền thả giữa
dòng, đến đấy, nhà vua thấy trên bờ có ngôi đền thờ, lấy làm lạ hỏị Hầu
thần đem chuyện Mỵ Ê kể lại. Vua lặng yên hồi lâu, phán rằng:
- Không ngờ gái rợ lại có kẻ u trinh đến thế, quả là một gái phi thường. Thế
