làm minh chủ (gọi là Bá).
Có 5 chư hầu nối tiếp nhau làm minh chủ gọi là Ngũ Bá. Đó là những
người đứng đầu trong việc đồng minh, ăn thề để đoàn kết nhau và suy tôn
nhà Chu. Ngũ bá là Tề Hoàn công, Tấn Văn công, Tống Tương công, Sở
Trang công, Tần Mục công. Vì tranh giành địa vị, thôn tính đất đai nên tất
cả chư hầu lớn nhỏ gây thành những cuộc binh đao dữ dội, chưa từng thấy
trong lịch sử Trung Hoa.
Đến đời Chiến Quốc (481-221 trước D.L.) lại có 7 nước mạnh gọi là Thất
hùng: Tề, Hàn, Ngụy, Triệu, Tần, Sở, Yên. Cuộc chiến tranh càng kéo dài
dữ dội. Nay Tần thân với Sở, thì mai đã có thể coi Sở là kẻ thù; Tề ngoài
mặt thân với Triệu nhưng vẫn có thể giao thiệp bí mật với Tấn chẳng hạn
để diệt Triệu, v.v...
Trong thời đại này, những người có chút học vấn vì xã hội loạn ly, họ
không đứng vững được trên đường thực nghiệp theo khoa hoạn của mình,
nên phải phiêu lưu tù nước này sang nước khác để tìm áo cơm hay địa vị
khanh tướng công hầu. Ngoài những người học rộng trên thấu thiên văn,
dưới đạt địa lý còn có những người có tài biện luận, ngôn ngữ giảo hoạt...
"Tung hoành gia" là một học phái trong Cửu lưu gồm những hạng sĩ xuất
thân, có tài biện luận đi du thuyết các nước để chiến hay hòa. Người được
tôn sùng trong phái này là Tô Tần và Trương Nghi. Tô Tần chủ trương
thuyết "Hợp tung". Trương Nghi chủ trương thuyết "Liên hoành". Cả hai
đem thuyết của mình chu du khắp các nước, thuyết minh với các vua chúa
chư hầu. Hai thuyết này mạnh nhứt đời Chiến Quốc nên được lấy làm tên
cho học phái.
Tô Tần và Trương Nghi đều là học trò của Quỉ Cốc tiên sinh. Tô Tần người
ở Lạc Dương đi du thuyết 6 nước: Hàn, Ngụy, Triệu, Yên, Tề, Sở hợp nhau
lại chống đánh nước Tần là nước mạnh nhứt. Chiều dọc là "Tung". đất 6
nước đều ở theo một chiều từ bắc đến nam tại phía đông; đối với Tần ở
phía tây, có một mình nên dùng danh từ "Hợp tung" để chỉ sự liên minh các
nước. Tô Tần được vua Triệu phong làm Tung ước chưởng và cầm ấn là
