Nguyễn Tử Quang
Điển hay tích lạ
Đông sàng với thiếp Lan Đình
Đời nhà Tấn (265-419) có quan Thái Úy tên Khước Giám muốn chọn một
người rể hiền, mới cho người đến trường của Vương Đạo xem trong đám
học sinh, có người nào xứng đáng không.
Lúc người nhà trở về, Khước Giám hỏi thì người ấy đáp:
- Học sinh giỏi thì đông, người nào nghe việc kén rể cũng sửa soạn áo quần
bảnh bao, ganh đua nhau, ra dáng nề nếp; chỉ có một người không để ý đến,
trật áo, tréo chân nằm ở giường phía đông.
Khước Giám bảo:
- Người ấy mới thật đáng rể ta.
Đoạn chọn làm rể. Người đó là Vương Hy Chi, sau làm quan đến chức Hữu
quân, có tài viết chữ đẹp hơn cả thiên hạ.
"Đông sàng" là giường phía đông, chỉ người rể quý, "rể đông sàng".
Trong "Nhị độ mai" có câu:
"Có Tây Tử Đô, thiếu đông sàng nào" là do điển tích trên.
Vương Hy Chi, tự Dật Thiếu. Vì làm quan đến chức Hữu quân nên thường
gọi là Vương Hữu Quân. Tương truyền Vương tập viết chữ bên bờ ao, sau
nước ao đen ngòm những mực.
Lối chữ "Khải" của Vương được người đời cho là lối chữ đẹp nhất từ xưa
đến nay.
Người đời thường khen bút thế của Vương "lướt như mây bay, mạnh như
rắn lộn". Trong các bản bút thiếp của Vương để lại có bản "Lan Đình tập
tự" viết ngày 3 tháng 3 năm Vĩnh Hòa thứ 9 đời nhà Tấn (337) được hậu
thế quý trọng, cho làm mẫu mực để tập theo. Những bản "Lan Đình tập tự"
có lưu hành nhưng có lẽ đó là những bản phỏng theo. Bản chính đã thất lạc
từ sau đời nhà Đường (618-907).
Ngày nay, trong các lối chữ Hán có lối chữ "Lan Đình"; đó tức là lối chữ
