Nguyễn Tử Quang
Điển hay tích lạ
Khúc Hậu Đình Hoa
"Hậu Đình Hoa" nghĩa là "Hoa ở sân sau". Đây là một tập thơ chọn lọc rồi
phổ thành âm điệu cho các cung nữ, phi tần hát của Trần Hậu chủ đời Hậu
Trần, thời Nam Bắc triều (420-587).
Trần Hậu chủ (583-587) tên Trần Thúc Bảo, là một ông vua nổi tiếng tài tử
phong lưu. Hậu cung lúc nào cũng có hàng ngàn mỹ nhân tuyệt sắc. Trong
số đó có hai nàng là Khổng Quý Tần và Trương Lệ Hoa được nhà vua sủng
ái.
Hai nàng Quý Tần và Lệ Hoa chẳng những có sắc đẹp lộng lẫy, người mẫn
tiệp lại có tài thi phú, thường cùng Hậu chủ cùng các bực thi văn tài danh
trong triều xướng họa mỗi khi có yến tiệc linh đình.
Vì yêu người đẹp tài hoa nên Hậu chủ phải tổn phí nhiều tiền của, cho dựng
trước điện Quang Chiếu ba tòa lầu lớn. Ba tòa lầu này dùng toàn bằng gỗ
trầm hương. Cửa lớn, nhỏ đều dát toàn ngọc ngà, rèm châu, trướng gấm
lộng lẫy. Ba lầu ấy đặt tên là Lâm Xuân, Kết Ỷ và Vọng Tiên (có bản chép
là Vọng Xuân).
Dưới lầu, trồng toàn cây quý, hoa lạ, ngào ngạt mùi hương. Lại chất đá xây
thành núi gọi là núi Nghinh Phong; tháo nước làm thành hồ gọi là hồ
Ngoạn Nguyệt.
Hằng đêm, Trần Hậu chủ bày yến tiệc, họp các mỹ nhân uống rượu tại lầu
Lâm Xuân cùng với các học sĩ ngâm thơ xướng họa. Một khi có những bài
thơ hay, thích, nhà vua cho chép lạai thành tập và phổ vào khúc đàn để
những cung nữ hát xướng suốt đêm, nên được gọi là Trường Dạ Ẩm.
Những bài thơ, những khúc nhạc lả lướt ấy được chép thành 3 tập là:
Nghinh Xuân nhạc, Ngọc Thu và Hậu Đình Hoa. Riêng tập Hậu Đình Hoa
toàn sưu tập những bài bay bướm, bóng bẩy, dâm đãng. Chính Trần Hậu
chủ cũng làm một khúc hát Hậu Đình Hoa:
Nguyên tác là:
Lệ vũ phương lâm đối cao các
