ĐIỂN HAY TÍCH LẠ - Trang 98

lấp đá lại. Giếng ấy về sau gọi là giếng "Son Phấn".
Riêng về Trần Hậu chủ, có sách nói là được cứu sống, nhưng sau thấy quân
sĩ giết mấy hai nàng Khổng, Trương nên buồn rầu, sinh bịnh nhớ thương
mà chết.
Nhà Hậu Trần bị diệt vong, người ta cho rằng sở dĩ nước mất nhà tan cũng
do khúc hát "Hậu Đình Hoa" ấy, vì có tính cách ủy mỵ, dâm dật. "Hậu Đình
Hoa" chỉ về khúc ca vong quốc.
Đỗ Mục, một thi hào nổi tiếng đời nhà Đường (618-907), nhân một đêm
ghé thuyền trên bến Tần Hoài, gần một quán rượu. Đêm đã khuya, hơi
sương mù như khói tỏa trên mặt nước. Bãi cát chiếu sáng lồng trong ánh
trăng xanh. Bấy giờ trong quán, khách còn đang say sưa ăn uống, bên cạnh
những ả buôn son bán phấn hát xướng để mua vui cho khách. Lắng nghe
giọng hát réo rắt bên kia sông đưa sang, Đỗ Mục xúc cảnh sinh tình:
Khói bay, nước lạnh, khói trăng pha,
Thuyền đậu sông Tần cạnh Tửu gia.
Hận nước gái buôn không biết rõ,
Cách sông còn hát "Hậu Đình Hoa".
(Bản dịch của Quốc Ấn)
Nguyên văn:
Yên lung hàn thủy, nguyệt lung sa,
Dạ bạc Tần hoài cận tửu gia.
Thương nữ bất tri vong quốc hận,
Cách giang do xướng "Hậu Đình Hoa".
Trong "Cung oán ngâm khúc" của Nguyễn Gia Thiều ở nước ta, cũng có
câu:
Vườn Tây Uyển khúc trùng thanh dạ,
Gác Lâm Xuân điệu ngã Đình Hoa.
Thừa ân một giấc canh tà,
Tờ mờ nét ngọc, lặp lòe vẻ son.