ĐIỆP VIÊN GIỮA SA MẠC LỬA - Trang 550

ngoài.
Cơ quan tình báo Anh cũng xác nhận bản phân tích của nhóm CIA ở Sài
Gòn rằng, lực lượng của chính quyền Diệm đã phân hóa, uy tín suy giảm
trầm trọng. Ông Diệm dựa vào khối công giáo lúc đầu. Ông ta quên rằng
các đảng phái chính trị chống cộng ở Sài Gòn đều trông vào các tôn giáo để
có thực lực, để tồn tại. Cả lực lượng quân sự cũng không ngoài qui luật đó.
Nay một phần cộng đồng công giáo chống cộng ở Bắc di cư vào Nam vẫn
hướng về phía Pháp, lớp mới ủng hộ Mỹ thì chưa đủ mạnh hơn; lực lượng
đảng phái, cả quân lực Việt Nam cộng hòa, cũng từ đó mà phân hóa làm hai
phe: ủng hộ Mỹ hoặc thân Pháp. Các tôn giáo khác, đặc biệt là Phật giáo,
anh em Diệm đã đẩy về phía Mặt trận hoặc các nhóm đối lập tự do khai
thác, anh em ông Diệm rõ ràng đã bỏ mất thời cơ, nay cứu gỡ không còn
kịp. Cơ quan CIA đánh giá, các tôn giáo gốc đạo Phật ở miền Nam Việt
Nam vốn có quyết tâm chống cộng hơn lúc nào hết, Mỹ phải hỗ trợ cho họ,
để phá vỡ ý đò trung lập hóa miền Nam Việt Nam mà Pháp, Hà Nội và cả
anh em ông Diệm đang tính toán.
Kennedy đã phải tổ chức những cuộc họp với các cố vấn để có quyết định
của Bộ ngoại giao. Ngoại trưởng George Ball ký bức điện gửi cho đại sứ
Nolting ở Sài Gòn: "Chính phủ Hoa Kỳ không thể dung dưỡng thêm nữa
vai trò đầy quyền lực của vợ chồng Ngô Đình Nhu. Chúng ta mong dành
cho ông Diệm cơ hội cuối cùng, hợp lý, để ông ta phái loại ông Nhu.
Nhưng nếu ông Diệm vẫn ngoan cố, chúng ta sẵn sàng nói thằng cho ông ta
hiểu, Hoa Kỳ không ủng hộ ông ta thêm nữa. Ông đại sứ có thể thông báo
các Tư lệnh quân sự Hoa Kỳ tại Sài Gòn biết, không yểm trợ nữa nếu ông
Diệm ngoan cố. Và cũng phải nói thẳng với các tướng lĩnh Việt Nam mà
chúng ta tin cậy, tất nhiên không để anh em ông Diệm biết rằng đòi hỏi của
chúng ta trước hết là không có vợ chồng ông Nhu bên cạnh ông Diệm. Như
vậy, chúng ta sẵn sàng chấp nhận ông Diệm để giữ tình hình ổn định."
Tuyến thông báo thêm, tổng thống Mỹ đã cho phép cơ quan tình báo CIA
tại Sài Gòn tạo một áp lực buộc ông Diệm không thể ù lì, như phát động
đấu tranh trong giới hạn chỉ nhằm đạt đúng mục đích yêu cầu, không đi xa
hơn đề phòng cả hai mặt gây bất lợi.. Đại tá Mậu giải thích "hai mặt" Mỹ e