khăn và vùng Đồng Tháp là một nơi khí hậu hết sức độc địa, thêm đủ loài
thú dữ ăn thịt người.
Sau này, lúc ông Phủ Trần văn Mẫn làm chủ quận Cao-Lãnh, ông có
phúc trình lên thượng cấp nói về ngọn tháp ấy, nên năm 1931, ông
Parmentier, nhà khảo cổ Viễn đông, đến tận tháp này để viếng.
Parmentier đọc những chữ trên mấy tấm bia đá sứt mẻ vì phong sương
tuế nguyệt và tan tác ngổn ngang, giải nghĩa rằng cây tháp thứ 10 trong số
10 cái tháp của vua nước Thủy chân Lạp lập ngày xưa.
Vì thế mà dân chúng đã gọi cái đồng mênh mông có cái Tháp thứ 10
ấy là Đồng Tháp Mười.
Một mớ cổ vật như tượng Phật, đồ thờ bằng đá, bằng đồng được đoàn
khảo cổ đem về Saigon chưng bày ở Bảo-tàng-viện.
Theo lời Thiếu tướng Nguyễn văn Là, nguyên chỉ huy trưởng khu
chiến Đồng Tháp Mười thì Đồng này có nhiều nguồn lợi thiên nhiên, chẳng
hạn như có những đìa cá nhiều vô số kể, có thể gọi là « Tiểu Biển Hồ »
Cao-Miên ở Nam-phần.
Và nếu Đồng Tháp được khai thác hẳn hòi thì trong một ngày gần đây,
sẽ là một kho tàng lúa và cá của miền Nam nước Việt
.
Hiện nay, quân đội Việt-Nam Cộng-Hòa đã đắp xong con đường dài
gần 50 cây số ngàn, chạy từ quận Cai-Lậy vô tới tỉnh lỵ Kiến-Tường tức
quận Mộc-Hóa cũ, và cất một cái tháp 10 từng nhưng lại bị phá hủy, tiếc
thay !
Theo kết quả khảo cứu của một nhà khảo cổ khác là P. Pelliot thì đất
Nam phần xưa thuộc nước Phù-Nam, lập quốc trên miền Tây nam bán đảo
Đông dương, từ thế kỷ thứ nhứt cho đến kỷ thứ sáu, kế bị vua Chân Lạp
xâm chiếm.
