ĐỐ GIẢI TỬ VI ĐẨU SỐ TOÀN THƯ - Trang 171

Vận là những gì mà người gặp phải/.
Tính cách định trước nhưng vận sẽ tuỳ thời biến đổi. Cho nên mệnh
phải đi đôi với vận. Phương ngôn có câu : /Vô vận bất năng tự đạt/ là thế.
Mệnh tốt mà toàn gặp vận xấu chỉ là cuộc đời tầm thường. Mệnh xấu
nhưng nếu được một vận hay có thể trở nên oanh liệt mặc dầu chóng tàn.
Tây phương cũng nhìn nhận có vận hạn trong đời người mà họ gọi là : /La
loi des series/.Vận khác với may rủi, may rủi là những sự việc xảy ra trong
khoảnh khắc, còn vận là những sự việc tốt hoặc xấu xảy ra trong một hạn
độ thời gian dài liên tiếp toàn chuyện tốt hay liên tiếp toàn chuyện xấu.
Điều này rất thường thấy. Có gia đình bỗng nhiên người mẹ phát điên, rồi
người cha bị thương mất hết sức làm việc, đến cô con gái bị đuổi ra khỏi
sở. Ta khả dĩ giảng tình cảnh trên bằng lý luận khoa học rằng : sở dĩ người
cha bị thương chắc vì ông buồn chuyện bà vợ điên nên đầu óc thiếu minh
mẫn và sở dĩ cô con gái bị đuổi vì cô đau khổ mà sao nhãng công việc,
những đau khổ đi sau hết thảy đều là kết quả của đau khổ đầu tiên mà tạo
nên tình cảnh hoạ vô đơn chí. Giải thích như vậy nghe cũng suôi suôi. Tuy
nhiên còn bao chuyện khác không thể cứ dùng mãi lý luận trên được. Tỉ dụ
câu chuyện sau đây :
Vào thời kỳ /Directoire/ của đại cách mạng Pháp có một chiếc xe thơ đi từ
Paris đến Lyon mang theo chiếc rương lớn đựng đồ vật quí giá bị bọn ăn
cướp tấn công lúc 9 giờ tối trong khu rừng Sénart. Ngày hôm ấy là ngày
mồng 8. Kết quả cả bọn cướp bị sa lưới pháp luật gồm 6 tên là
Cuorriol, thủ phạm ngồi trên xe bên cạnh người xà ích và Durochal, Rossi,
Vidal, Dubosq dùng ngựa mướn để chặn xe và sau cùng là Bernard kẻ môi
giới mướn ngựa cũng được chia phần đánh cướp. Tất cả đều lần lượt bị đưa
lên máy chém. Vụ án nếu chỉ có vậy thì ghi vào lịch sử tư pháp làm gì ?
Sở dĩ nó thành lịch sử là vì công lý đã giết oan thêm một mạng.
Kẻ vô tội tên là Lesurques. Khi bị kết án tử hình, anh ta luôn luôn gào
thét khóc lóc phản kháng rằng mình không dính líu gì vào chuyện cướp
bóc, chính 6 tên cướp cũng đều nhận không hề biết Lesurques là ai. Tại sao
Lesurques lại rơi vào oan ngục này ? Chỉ có thể nói là tại một vận hạn quá
xấu của hắn gây nên. Hắn từ quận Doai mang theo mình 88.000 đồng lia