ĐOÁN ÁN KỲ QUAN - Trang 373

chết. Còn như quan lớn bảo học trò không được đùa bỡn vượt lễ phạm qui
thì học trò xin chịu trách mắng; nếu bảo học trò mưu hại chết người thì học
trò thực là oan uổng, cúi xin quan lớn xét cho.
Người trai trẻ nói xong, người đàn bà đứng tuổi quì bên ngẩng đầu kêu oan,
khóc mãi không nín.
Địch công hỏi ra mới biết người đó là mẹ của Hồ Tác Tân, góa chồng từ
hồi con còn bé, ở vậy nuôi con khôn lớn. Vì con nói đùa mà phải vạ, bà sợ
con vào công đường bị khổ nên đi cùng con vào xin Địch công xem xét.
Địch công nghe xong lời khai của ba người, trong lòng hồ nghi không
quyết định được, thầm nghĩ: "Hai nhà họ Hoa, họ Lý thấy con gái, con dâu
đột tử, tất nhiên đều sốt ruột đến tố cáo là điều tất nhiên. Chỉ riêng việc Hồ
Tác Tân dính líu vào, kêu rằng anh ta ghen ghét rồi mưu hại thì còn hồ nghi
lắm. Chưa nói không có lý nào người quấy đảo tân phòng lại đi giết người,
mà xét nhân phẩm của anh chàng này thì cái cách đùa bỡn phong lưu nho
nhã ấy không thể của kẻ giết người được. Vả chăng lời anh ta vừa nói thật
là chí tình chí lý, bởi vậy việc này ta không thể vội vàng tin ngay lời tố cáo
được?".
Nghĩ một lát, Địch công bảo bà lấy chồng họ Lý:
- Con gái bà lấy chồng chưa được ba ngày đã chết đột ngột. Tuy chết không
được rõ ràng nhưng theo lời Hoa Quốc Tường cung khai thì không phải do
nhà ông ấy giết hại. Còn nếu Hồ Tác Tân náo tân phòng mà đến nỗi bỏ
thuốc độc hại người thì việc này lấy ai làm bằng? Bản huyện không thể
nghe theo lời một bên nào mà cho là sự thực được. Các người hãy tạm lui
về; cần khai thêm thì chuẩn bị sẵn, ngày mai ta sẽ tới nơi khám nghiệm, lúc
ấy mới có thể xét đúng sai. Hồ Tác Tân không dưng gây chuyện, bị chỉ là
kẻ đầu sỏ, giao về cho nhà học của huyện trông coi, ngày mai nghiệm xác
xong sẽ hỏi đến.
Lý thị vốn là con nhà thế gia, hiểu phép tắc nơi cửa công là sau khi khám
nghiệm xong mới đối chất, nên cùng lui ra theo Hoa Quốc Tường, lên kiệu
về nhà, đợi tin khám nghiệm ngày hôm sau. Chỉ riêng người mẹ của Hồ
Tác Tân thấy con bị giao cho nhà học của huyện trông giữ, bất giác trong
lòng chua xót, khóc rống lên. Nhưng quan huyện đã ra lệnh như thế còn