là một ý tưởng, một giả thiết? Suy nghĩ và không suy nghĩ. Suy nghĩ khi tôi
xây dựng một chiếc cầu, viết một cuốn sách, phát biểu trước công chúng,
tính đếm một con số. Không suy nghĩ trong mối quan hệ với mọi người thì
tình yêu mới có thể xuất hiện trong mối quan hệ của tôi. Vậy thì hai đối
tượng này có thể liên tục vận hành cùng nhau được không? Lúc này suy
nghĩ bắt đầu vận hành để tìm cách tạo ra sự hài hòa cân đối đó. Chính lúc
này nó sẽ liên tục vận dụng những kiến thức và kinh nghiệm xưa cũ, thế rồi
nó chẳng đi được đến đâu cả.
Bảy giờ chúng ta sẽ tìm hiểu xem quá trình quan sát mà không tồn tại đối
tượng quan sát là gì. Vì đối tượng quan sát thuộc về quá khứ, thuộc về
những điều đã biết, thuộc về phạm vi suy nghĩ, là kết quả của kiến thức,
của kinh nghiệm, vân vân nên có tồn tại sự quan sát mà không tồn tại đối
tượng quan sát được không? Tôi có thể nhìn ngắm bạn, vợ mình, bạn bè,
hàng xóm của mình mà không kèm theo hình ảnh mà tôi đã tạo ra qua mối
quan hệ này được không? Tôi có thể nhìn bạn mà không vận dụng bất kỳ
hình ảnh nào của quá khứ được không? Điều đó có thể không? Bạn đã gây
tổn thương cho tôi, bạn đã nói một điều gì đó lăng mạ tôi, bạn đã loan tin
đồn xấu về tôi... liệu tôi có thể nhìn bạn mà không hề mang theo tất cả
những ký ức đó được không? Điều này có nghĩa là “Liệu tôi có thể nhìn
bạn mà không vận dụng bất kỳ một suy nghĩ nào được không”?
Tôi có thể quan sát nhánh cây mà không kèm theo bất kỳ một kiến thức
nào về nó được không? Tôi có thể lắng nghe tiếng nước chảy mà không đặt
tên hay nhận xét về nó — chỉ lắng nghe vẻ đẹp của tiếng nước chảy mà
thôi? Bạn có thể làm được như thế không? Bạn đã từng bao giờ thử làm
như thế chưa? Rất tiếc là tôi đã sử dụng từ “thử”. “Thử” là một hành động
sai lạc. Bạn đã từng bao giờ thực hiện điều đó chưa? Bạn đã từng bao giờ
nhìn vợ mình, bạn bè mình hoặc bất kỳ một đối tượng nào mà không hề gợi
lên bất kỳ một hình ảnh nào trong quá khứ chưa? Khi bạn làm được thế bạn
sẽ khám phá được điều này: suy nghĩ chỉ là một quá trình lặp đi lặp lại
mang tính máy móc. Khi suy nghĩ xuất hiện thì mối quan hệ không còn tồn
