Nhà thông thái thời thượng cổ, sinh ở Syracuse (287-212 trước
TC giáng sinh). Ông tìm ra những công thức cho diện tích và thể tích
của hình trụ và hình cầu, phát minh ra nhiều kiểu xếp đặt của cơ học:
cái đòn bẩy, bộ ròng rọc để nhấc đồ nặng, bánh xe có răng cưa, con ốc
không đáy. Ông làm cho người La Mã thất bại suốt trong ba năm khi họ
vây hãm thành Syracuse. Người ta cho rằng ông đã tìm ra, nhờ những
tấm gương phản chiếu và tập trung ánh nắng mặt trời, cách đốt những
chiếc tàu địch ở khoảng cách xa. Thành bị chiếm, tướng Marcellus,
tướng lãnh La Mã đã ra lịnh tha chết cho người vĩ nhân. Nhưng ông
này chìm đắm trong việc tìm kiếm một bài tính, không nhận thấy tòa đô
thị đã bị chiếm giữ và bị một người lính giết chết vì gã không biết ông,
và tức giận vì hỏi mãi không được ông trả lời. Một trường hợp trong
đời của Archimède có liên quan tới sự khám phá ra một nguyên tắc căn
bản về thủy tĩnh học. Héron, nhà vua xứ Syracuse, nghi ngờ một thợ
kim hoàn đã làm cho ông một vương miện bằng vàng có pha trộn bạc.
Ông hỏi ý kiến Archimède về cách thức tìm ra sự gian trá nhưng không
làm hư cái vương miện. Nhà thông thái danh tiếng suy nghĩ mãi cho
đến ngày mà, ở trong bồn tắm, ông chợt nhận thấy rằng tứ chi của ông
nhúng vào trong nước mất đi một phần trọng lượng của nó. Thế là cái
nguyên tắc của Archimède đã được tìm ra: Mọi thể chất nhúng vào
trong một chất lỏng chịu một lực đẩy thẳng đứng, đưa từ dưới lên trên,
ngang bằng với trọng lượng của chất lỏng bị di chuyển. Ông ra khỏi
bồn tắm và chạy ra đường vừa kêu lớn: Euréka! euréka! (Ta đã tìm ra,
ta đã tìm ra!).
