(Nhập-môn táo-loại) : chuyên chữa bệnh huyết như trên, kiêm trị lòi
rom sáp tràng, chỉ bệnh tả và di-tinh, nếu dùng sống thì phá huyết và tiêu
chỗ sưng, trừ nhiệt ở tâm và ở bàng-quang ở bụng, chủ lợi đường-tiểu và
thông kinh mạch, phá chỗ ứ, điều hòa kinh nguyệt, lại chữa bệnh du-phong
sưng, độc, lưỡi dầy, và lưỡi mọc mụn, và ở chỗ hiểm ướt và ngứa, đàn bà
sau khi đẻ bị đau vú, vú sưng vú lên ung. Hương-bồ là ngọn Bồ-hoàng, chủ
chữa tà khí ở trong năm tạng, chữa hôi-mồm và mồm thối nát, làm bền răng
sáng tai mắt và nhẹ mình.
(Đông-y) : ngọn Bồ-hoàng đầu mùa xuân mọc mầm non, có sắc trắng
và đỏ, lấy ăn sống ngọt béo lắm, tẩm qua dấm ăn như măng, có thể muối hay
làm mắm để lâu ăn được.
82. Bồ-công-anh
蒲公英
(Tham-khảo) : có tên là Hoàng-hoa-địa-đinh.
(Hòa-hán) : tên là kim-trâm-thảo, hay là kim-cô-thảo, thiên-kim-thảo,
bồ-anh, hay lục-anh. Cây Bồ-công-Anh hay mọc ở đồng hoang vườn rậm
hay đường cái đi, thuộc loại cỏ mọc lâu năm lá tựa cây rau diếp, trong có
nhựa trắng, bên lá có răng cưa to, cây lá xòe ở mặt đất như cái bánh xe ; cuối
mùa xuân mọc mầm, cây cao độ một thước ta, đỉnh ngọn cây có hoa sắc
vàng, tựa hoa cúc đơn, hoa úp như cái mũ lông trắng, quả tròn hình ống,
dựng đứng như sợi, những hột gặp gió bay khắp cả, lá cành và thân cây đều
có nhựa trắng, cây non ăn được, tháng tư tháng năm lấy rửa sạch phơi khô.
Tính : ngọt, bình, không độc. Chủ : giải nhiệt độc và trệ khí, tiêu nhũ-ung
kết thành hột ở trong vú, làm mạnh tì vị và làm khỏi bầu sữa ở vú bị sưng
đau, thêm mạnh khỏe và thanh huyết, làm sữa xuống nhiều, và làm lợi
đường tiểu-tiện, là thuốc hạ rất hòa-hoãn, lại chữa bệnh phù nước (dùng nấu
nước uống). Kỵ : nếu không phải thấp nhiệt hay ung độc thì không nên
dùng.
(Nhập-môn thấp-loại) : Bồ-công-anh chuyên chữa ung thư rất hay chủ
đàn bà đau vú, sau khi đẻ, sữa không xuống, hay đầu vú tắc con không bú
