kẻ giết viên sĩ quan Đức không ra tự thú hoặc dân chúng không bắt nộp kẻ
đó cho bộ chỉ huy Đức thì cả năm mươi con tin này sẽ lần lượt bị treo cổ”
thì bỗng nhiên anh thấy Ma-ri-na rơm rớm nước mắt. Chị vừa khóc vừa thì
thào: “Tội nghiệp những con người bất hạnh vô tội. Tại sao họ lại phải chịu
nỗi bất hạnh như vậy? Và cả gia đình họ nữa?”. Suốt ngày hôm ấy chị bứt
rứt không yên. Tối hôm ấy, trước khi đi ngủ, chị ôm chầm lấy hai đứa con
yêu quý hôn tới tấp lên mặt chúng…
Chồng chị không hiểu chuyện gì cả, chỉ ngơ ngác nhìn vợ và im lặng chờ
cho chị dịu cơn xúc động… Rồi anh kinh hoàng khi nghe chị thuật lại tất cả
những điều đã làm cách đây hai hô. Anh có thể tưởng tượng nổi là anh ấy
kinh ngạc và xúc động thế nào không? Quả thật tôi không đời nào lại muốn
ở vào hoàn cảnh của anh ta cả… Thà lao mình vào cuộc chiến đấu như hồi
ở Tây Ban Nha còn hơn là phải chịu cảnh giày vò. Anh ấy còn biết khuyên
vợ điều gì được. Thoạt đầu anh cũng khuyên răn, bảo chờ đợi tìm cách giải
quyết nhưng chị vẫn không nghe… Còn biết khuyên gì được. Cả anh nữa,
anh sẽ khuyên nên giải quyết ra sao khi số mệnh của năm mươi con người
vô tội kia chỉ vì một hành động xốc nổi của Ma-ri-na mà chịu chết. Những
con người đó đang đứng trên miệng huyệt. Sự việc là như vậy đấy, com-ra-
đô ạ. Rồi sáng sớm ngày mười sáu hôm ấy, Ma-ri-na đã ra đi. Chị ấy đi mãi
mãi… Rồi sự việc tiếp theo ra sao thì chắc anh đã rõ qua tờ báo này. Không
có bàn tay nào của Mát-xcơ-va nhúng vào việc này cả. Chúng tôi đã viết
vấn đề này lên báo. Nhưng khốn nỗi không có giấy để in. Mà mọi người
cần phải biết rõ sự thật.
Gôn-đơ im lặng, nuốt nước bọt. Hai bàn tay anh nắm chặt, nặng nề đặt
trên bàn. Mắt anh đăm đăm nhìn vào một điểm nào đó trong đôi mắt tối
sầm của căm uất thoáng hiện rõ nỗi buồn thương của sự hối hận là đã để
mất đi một người bạn quý, người bạn lớn của anh. Anh thật sự hối hận là
trước đây đã quyết định không đưa Ma-ri-na vào tổ chức kháng chiến bí
mật của các chiến sĩ yêu nước Brúc-xen.
Lúc đầu chúng xử chị ấy tại đây, tại tòa án quân sự dã chiến lưu động của
bọn chiếm đóng. Chúng kết án tử hình chị ấy. Nhưng về sau bỗng chúng lại
