thiên tiên vậy. Chiêu Thánh im lặng đưa mắt nhìn về phía hồ nhưng kỳ thực
bà đang nhìn sâu vào ký ức.
Lê Tần thấy vợ mô tả về sương khói Dâm Đàm ông thấy ấm lòng và
khen:
- Nàng cứ viết lại những điều vừa nói cũng đủ làm nên một thi phẩm
tuyệt tác. Ấy thế mà giám sát ngự sử nhà Tống thời Tống Thần tông là Thái
Phụng Hỷ dám nói về xứ sở của ta là: “Phù chướng hải cùng sơn, độc vụ
chi uyên tẩu, phi diên trụy, độc khí thượng, ôn phong tác lệ, kỳ gian đãi phi
nhân cảnh…”
[81]
Chiêu Thánh mỉm cười đáp:
- Người phương Bắc thèm nước mình đến nhỏ rãi, khi không cướp nổi
thì chê bai hết lời. Dân ta họ gọi là dân di, dân mọi. Cảnh của ta đẹp như cõi
tiên thế này mà họ bảo “phi nhân cảnh” (cảnh không có người ở được). Nó
là giọng lưỡi kẻ cướp, phu quân nhớ đến làm gì cho bận tâm.
- Nàng có biết đấy là sớ can không nên đánh Đại Việt của Thái Phụng
Hỷ dâng lên Tống Thần tông?
- Thiếp biết, chẳng là sau khi Lý Thường Kiệt đem quân hạ các thành
và cảng Ung, Khâm, Liêm mà nhà Tống tích chứa lương thảo, khí giới sắp
đánh nước ta. Phá xong Lý Thường Kiệt rút quân về. Kế của Vương An
Thạch, mưu của Tống Thần tông bị Lý Thường Kiệt tảo thanh đánh sập,
nên họ định cử đại binh sang trả thù, khi đưa ra bàn trong triều, các quan
đều sợ đánh Đại Việt không thắng nổi càng nguy. Đoạn phu quân vừa đọc
nằm trong sớ can gián của Thái Phụng Hỷ dài ba trăm tám mươi sáu chữ.
Đây là một vị hủ nho lời lẽ vừa trống rỗng vừa khoa trương, nhưng thực ra
là nhát hèn.
Lê Tần khen:
- Ta không ngờ, nàng lại là người rành sử đến vậy.
- Phu quân có biết những năm sống bên tháp mộ vua cha nơi trại dâu
tằm bên bờ hồ này, nhiều phen thiếp đã định xuất gia hoặc tìm đến cái chết.
Thú thực nếu không có Trịnh Huyền và sách, chắc thiếp không còn được
