Thung thăng thuyền quế chèo lan,
Theo vừng trăng tỏ vượt làn nước trong
Nhớ ai cánh cánh bên lòng,
Nhớ người quân tử
ngóng trông bên trời.
Trong bọn khách có một người thổi ống sáo, bèn theo bài ca của ta mà
hoạ lại. Tiếng sáo não nùng rên rỉ như sầu như thảm như khóc như than.
Tiếng dư âm vẫn còn lanh lảnh, nhỏ tít như sợi tơ chưa dứt. Làm cho con
giao long ở dưới hang tối cũng phải múa mênh, người đàn bà thủ tiết ở một
chiếc thuyền khác
cũng phải sụt sùi.
Tô Tử buồn rầu sắc mặt, thu vạt áo, ngồi ngay ngắn mà hỏi khách rằng:
- Làm sao lại có tiếng não nùng làm vậy?
Khách đáp rằng:
Câu “Minh nguyệt tinh hi, ô thước nam phi” chẳng phải là câu thơ của
Tào Mạnh Đức đó ru?
Đương khi Tào Mạnh Đức phá đất Kinh
Châu
, xuống thành Giang Lăng
, thuận dòng mà sang mặt
đông, tàu bè muôn dặm, cờ tán rợp trời, rót chén rượu đứng trên mặt
sông, cầm ngang ngọn giáo ngâm câu thơ, đó thực là anh hùng một đời
mà nay thì ở đâu ? Huống chi tôi với bác đánh cá, kiếm củi ở bến sông
này, kết bạn cùng tôm cá, chơi bời với hươu nai, bơi một chiếc thuyền
nho nhỏ, nhắc chén rượu để mời nhau, gởi thân phù du ở trong
,
trời đất xem ta nhỏ nhặt như hạt thóc ở trong bể xanh, thương cho sự
sống của ta không bao lâu mà khen cho con sông này dài vô cùng
.
Vậy mà muốn được dắt tiên bay để vui chơi cho sung sướng, ôm lấy
vừng trăng tỏ mà sống mãi ở đời. Tôi không làm sao được như vậy cho
nên nảy ra tiếng rầu rĩ ở trong cơn gió thoảng!
Tô tử nói:
- Vậy thế thì bác có biết nước và mặt trăng không? Nước chảy thế kia mà
chưa từng đi bao giờ; mặt trăng khi tròn khi khuyết như vậy mà chưa từng
thêm bớt bao giờ. Bởi vì ta tự ở nơi biến đổi mà xem ra thì cuộc trời đất
