DỊCH NGHĨA
BÀI KÍ “ĐÌNH ÔNG LÃO SAY”
Chung quanh đất Trừ
đều là núi. Ở phía tây nam, núi non rừng suối
càng đẹp, nhìn thấy um tùm thanh tú là ngọn Lang Da
. Theo núi đi sáu
bảy dặm, dần nghe tiếng nước ào ào chảy ra giữa hai ngọn núi, đó là suối
Nhưỡng
Núi quanh co, đường uốn khúc; có ngôi đình như dương cánh trên bờ
suối, đó là đình Ông Lão Say. Dựng đình đó là ai? Là nhà sư trên núi tên là
Trí Tiên vậy. Đặt tên đình đó là ai? Là quan Thái thú tự xưng vậy
Thái thú và khách khứa lại uống rượu nơi đó, mới uống ít mà đã say, tuổi
lại cao lắm, nên tự đặt tên hiệu là Ông Lão Say. Ý say trong tên đó không
phải say tại rượu mà tại sơn thuỷ vậy. Cái vui phong cảnh thấy trong lòng
mà ngụ trong rượu vậy.
Mặt trời mọc mà màn sương rừng hé mở; mây bay về hang hoá tối; tối
sáng biến hoá, đó là cảnh sáng chiều trong núi vậy. Cỏ thơm mọc trong
đồng nội mà hương u nhã, cây cao tốt mà bóng dày; gió sương trong sạch,
nước rút đá nhô; đó là cảnh bốn mùa trong núi vậy. Sớm đi tối về, cảnh bốn
mùa không giống nhau mà cái vui vô cùng vậy. Đến như kẻ đội vác hát trên
đường, kẻ bộ hành nghĩ dưới gốc cây, người trước hô, kẻ sau ứng, lom
khom đề huề qua lại không ngớt, đó là người đất Trừ đi chơi vậy.
Vào ngòi câu cá, ngòi sâu mà cá mập; cất nước suối làm rượu, nước suối
thơm mà rượu trong; thịt thú, rau đồng la liệt ở trước đó là bữa yến của Thái
thú vậy. Yến ẩm vui say, không đờn không sáo, đầu hồ thì trúng, đánh cờ thì
thắng; chén thẻ
ngổn ngang; ngồi đứng ồn ào, đó là khách khứa vui
thích vậy. Da xanh, tóc bạc, ngả nghiêng giữa đám, đó là Thái thú say vậy.
Rồi mà tịch dương hiện trên núi, bóng người tán loạn, Thái thu về mà
khách khứa theo sau vậy. Cây rừng âm u, chim kêu cao thấp, khách chơi đi
hết mà chim chóc vui hót vậy.
Song chim biết cái vui của rừng núi mà không biết cái vui của người;
người biết theo chơi với Thái thú mà vui, nhưng không biết rằng Thái thú
