Văn Hiến bỗng hỏi Bạch Mai:
- Nghe nói ở Trấn Biên có một ngôi Văn Miếu, Bạch muội biết nó ở
đâu không?
Bạch Mai đáp:
- Nhà Văn Miếu nằm rất gần chùa Long Thiền, tại núi Long Sơn. Đó
là nơi có ngôi trường rất lớn để cho mọi người ở Trấn Biên này đến học. Ca
ca của muội cũng từng là môn sinh ở đó. Nếu Trương huynh muốn, chúng
ta có thể đến thăm Văn Miếu trước rồi sang chùa Long Thiền sau cũng
được.
- Vậy chúng ta đến đó thăm trước đi.
Bạch Mai cho ngựa rẽ sang con đường nhỏ, đi chừng dặm rưỡi đã có
thể thấy thấp thoáng nóc ngôi Văn Miếu với mái cong ẩn hiện sau rừng cây
xanh. Ngôi Văn Miếu được xây dựng vào ba mươi năm trước theo lối kiến
trúc mang màu sắc Trung Hoa dùng để thờ Đức Khổng Tử. Bên cạnh là
một ngôi nhà lớn làm trường học cho sĩ tử cả vùng Trấn Biên. Văn Hiến
vốn là con của một nhà nho, sư phụ chàng cũng là một vị nho hiệp nên đối
với Đức Khổng Tử chàng luôn có sự kính trọng đặc biệt. Sau khi thắp
hương cho vị Vạn Thế Sư Biểu, chàng gặp người quản sự ở miếu để hỏi
thăm về tình hình sinh hoạt ở đây. Người quản sự nói:
- Ngôi Văn Miếu này là do Chúa Nguyễn Phúc Chu sai quan trấn thủ
Nguyễn Phan Long và quan ký lục Phạm Khánh Đức xây dựng vào năm
Minh Vương thứ mười sáu (năm 1715) để cổ xúy và phát huy nền Nho học
cho cả miền Nam.
- Sĩ tử ở đây có đông không, thưa chú?
- Sĩ tử khắp Trấn Biên về đây học rất đông. Đa phần là con cháu các
quan địa phương và con cháu những nhà giàu có ở miền này. Hôm nay
