ÉN LIỆNG TRUÔNG MÂY - TẬP 4 - Trang 188

Trong suốt mùa hè đó, các chuyến tàu chở lương thực cứu trợ từ miền Nam
đã lẻ tẻ từng chiếc một lén lút cập các bến An Dũ, Đề Gi. Sau khi đổ gạo
xong, họ đưa những người dân muốn di cư vào Nam. Tiết Đại Thử sắp đến,
khí trời oi bức không tả nổi. Người ta nói “nắng tháng tám, nám trái bưởi”
quả thật đúng với mùa hạ năm nay. Có điều, ở vùng Phù Ly và Hoài Nhơn
chẳng còn trái bưởi nào để cho nắng hun nám cả. Mọi thứ đều bị đám
người nghèo khó tập trung ở đây ăn ngấu nghiến, bất kể sống chín. Lương
thực thiếu thốn, nắng lại gay gắt nên nhiều người già yếu đã chết vì không
chịu đựng nổi. Chẳng riêng gì ở đây, những nơi khác tình cảnh thê lương
cũng không kém. Dân thì lang thang chết đói mà triều đình lại âm thầm
chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh lớn để chống lại bọn cướp cạn Truông
Mây, bọn cướp mà chính chúng đã phải chia hai, chia ba từng hạt gạo, hạt
muối để cứu lấy đám dân nghèo mà lẽ ra triều đình phải có trách nhiệm lo
lắng cho họ.
Để chuẩn bị cho cuộc chiến đó, triều đình đã thu thuế nặng tay hơn để vét
thêm lúa gạo, nhu yếu phẩm. Ngoài ra, phủ Chúa còn cho đúc thêm nhiều
tiền kẽm để có tiền cho triều đình chi dụng. Bọn tham quan nhân cơ hội đó
đã đúc tiền một cách vô thưởng vô phạt để bỏ vào túi riêng, tạo ra tình
trạng lạm phát. Đó là chưa kể lượng tiền đúc lậu từ miền Nam do một số
người Minh Hương làm chủ. Đồng tiền trong nước bị mất giá nên không ai
còn muốn giữ tiền nữa, họ chỉ muốn giữ của mà thôi. Nhà nông trữ lúa gạo,
thương nhân trao đổi bằng hàng chứ không muốn thâu tiền. Từ đó, nạn
thiếu gạo càng trầm trọng hơn, dẫn theo nạn đói gia tăng chóng mặt.
Nỗi thống khổ và oán hận thật không còn chỗ nào để chứa trong những
thân người gầy gò ốm đói kia. Nhiều người đã giết cả đám quan quân đi thu
thuế rồi tự tử chết ngay trên đống lúa hay nơi cửa hàng của mình. Người ta
nói người hành không bằng trời hành, nhưng dân chúng bây giờ đã bị cả
trời lẫn người hành nên đúng là chỉ còn còn có đường chết thôi. Tự giết
mình, không phải ai cũng có đủ can đảm để làm, do đó đại đa số đành phải
gồng mình chịu đựng và hướng về Truông Mây để cầu mong họ chiến
thắng cuộc chiến này càng nhanh càng tốt.