Ngoại giao kinh tế
Sự trỗi dậy của cường quốc kinh tế Trung Quốc gây ra thách thức cũng
như đem lại cơ hội cho quan hệ đối ngoại của nước này. Với viộc lập kỷ lục
thế giới tăng trưởng 10%/năm trong hơn hai thập kỷ qua, Trung Quốc khiến
cho các nước khác lo ngại. Trung Quốc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài
nhiều hơn bất cứ quốc gia nào trên thế giới, phần còn lại cho các nước khác
sẽ là bao nhiêu? Liệu các nước xuất khẩu khác có bị thu hẹp thị trường bỏi
một nước mà thị phần xuất khẩu tăng từ 1,9% năm 1990 lên 4% năm 2000
rồi gần 6% năm 2005? Giá cả thế giới các mặt hàng như dầu lửa, khí thiên
nhiên, quặng sắt, than đá, đậu nành và nhiều mặt hàng khác tăng cao do nhu
cầu khủng khiếp của các ngành công nghiệp Trung Quốc là tin tốt lành đối
với các nước nghèo giàu khoáng sản trong lòng đất. Nhưng ở các nước phát
triển hơn, liệu tác động gây lạm phát vì giá cả hàng hóa tăng cao có lớn hơn
tác động chống lạm phát của các hàng hóa giá rẻ nhập khẩu từ Trung Quốc
và kéo theo đó là làm chậm mức độ tăng trưởng? Khi Trung Quốc trở thành
một cường quốc kinh tế có mối quan hệ kinh doanh trên khắp thế giới, liệu
nước này sẽ ủng hộ hay phá hoại các lợi ích của Hoa Kỳ?
Về mặt tích cực, sự phát triển năng động của Trung Quốc và thị trường
nội địa khổng lồ của nó tạo ra rất nhiều lợi ích mà Trung Quốc có thể đem
lại cho các nước khác nhằm phát triển các mối quan hệ hữu hảo. Những mối
quan hệ thương mại bị điều chỉnh chủ yếu bởi logic kinh tế, nhưng nhờ vào
sức hấp dẫn mãnh liệt đối với cộng đồng doanh nghiệp quốc tế mà Trung
Quốc đã giành được rất nhiều thiện chí. Một bài viết trên Hoàn cầu Thời
báo đã hối thúc các nhà hoạch định chính sách đối ngoại Trung Quốc phải
“biết chơi tốt con bài kinh tế. Không giống như các con bài quân sự hay
chính trị, tất cả mọi người đều muốn dùng con bài kinh tế”. Các vị hoàng đế
Trung Hoa (và các tổng thống Hoa Kỳ) từ thuở xa xưa đã biết rằng một nền
kinh tế lớn và năng động sẽ thu hút các sứ thần nước ngoài, những người sẵn
