vào đại sứ quán Trung Quốc ở Belgrade năm 1999. Để ngăn chặn vụ việc
này lặp lại, chính quyền đã nhốt sinh viên trong trường khi máy bay do thám
của Hoa Kỳ va chạm với chiến đấu cơ của Trung Quốc năm 2001. Năm
2003, hơn 1.000 sinh viên Đại học Tây An, cảm thấy bị xúc phạm với vở
kịch trào phúng bắt chước màn thoát y vũ tục tĩu của các lưu học sinh Nhật
Bản trong cuộc thi năng khiếu, đã biểu tình trong khuôn viên trường và sỉ
nhục các sinh viên Nhật Bản trong ký túc xá. Những cuộc biểu tình đã lan
rộng từ trường học ra thành phố, sinh viên và người dân đã tấn công các cửa
hàng Nhật Bản cho đến khi cảnh sát phải can thiệp. Tháng Tư năm 2005,
biểu tình bạo lực của sinh viên phản đối Nhật Bản đã bùng nổ ở 25 thành
phố. Đảng Cộng sản xử lý đối tượng sinh viên cẩn trọng hơn mọi nhóm
khác, nhẹ nhàng thuyết phục họ quay trở lại trường, bởi vì bằng mọi giá
Đảng muốn tránh lặp lại thảm họa Thiên An Môn.
Một vị tướng Quân Giải phóng Nhân dân thẳng thắn cho rằng việc sinh
viên biểu tình chống lại các mục tiêu nước ngoài là thể hiện những bất bình
của họ ở trong nước. “Những cuộc biểu tình sau vụ đánh bom đại sứ quán ở
Belgrade hay chống lại Nhật Bản không hẳn là vì chính sách đối ngoại. Đây
là hệ quả của những bức xúc đối với chính quyền Trung Quốc bị dồn nén,
cũng giống như triều đại nhà Thanh và chính phủ Cộng hòa. Họ không thật
sự chống nước ngoài. Những cuộc biểu tình về chính sách đối ngoại thật ra
lại là chính sách đối nội.”
Chủ nghĩa dân tộc và bất ổn xã hội
Các nhà lãnh đạo ở các nước lớn như Trung Quốc (và Hoa Kỳ) thường sử
dụng chính sách đối ngoại để chứng tỏ với công chúng trong nước quyền lực
và tài năng của họ. Đôi khi họ còn dùng một chính sách đối ngoại quyết
đoán để lái sự quan tâm của dư luận khỏi các vấn đề trong nước, một thủ
thuật “Dương Đông kích Tây” đã trở nên phổ biến ở phương Tây
lãnh đạo Trung Quốc dễ bị cuốn theo công chúng vì họ cảm thấy cần phải đi
đầu trong làn sóng chủ nghĩa dân tộc đại chúng đang dâng cao. Điều mà các
nhà lãnh đạo Trung Quốc lo sợ nhất là một phong trào quốc gia kết nối
nhiều nhóm bất mãn lại với nhau - công nhân thất nghiệp, nông dân và sinh
