chứ không nên nuôi mối thù hận với Nhật Bản. Nhưng các nhà lãnh đạo
Trung Quốc đã luôn hy sinh các lợi ích này, họ nhấn mạnh vào những vấn đề
mang tính biểu tượng nhằm ghi điểm trong nước. Ví dụ rõ ràng nhất cho
việc các lãnh đạo Trung Quốc ưu tiên sử dụng tình cảm chống Nhật của dân
chúng để bảo vệ bản thân là việc họ đã từ chối mời Thủ tướng Nhật Koizumi
thăm Trung Quốc từ năm 2001, và Chủ tịch Hồ Cẩm Đào đã từ chối gặp thủ
tướng Nhật ngay cả ngoài lãnh thổ Trung Quốc vì thủ tướng Nhật vẫn thăm
viếng Đền Yasukuni hằng năm. Theo một sinh viên Bắc Kinh: “Nếu các nhà
lãnh đạo có trách nhiệm với người dân, họ không được mời Koizumi vào lúc
này. Nhật Bản cần phải có một cử chỉ nào đó trước tiên vì chính Koizumi là
người gây ra tình hình này.” Một sinh viên khác nhận xét: “Hồ Cẩm Đào sợ
đánh mất sự ủng hộ của người dân nếu ông ấy mời Koizumi đến thăm Trung
Quốc trong khi Koizumi vẫn tới thăm viếng Đền Yasukuni.”
Tôi đã hỏi một sinh viên thứ ba: “Điều gì sẽ xảy ra nếu thủ tướng tiếp
theo của Nhật Bản tiếp tục viếng thăm Đền Yasukuni?” Anh ta trả lời:
“Quan hệ giữa hai nước sẽ bị ‘đóng băng’. Đó sẽ là một tình huống rất nguy
hiểm. Trung Quốc sẽ phải có một sự điều chỉnh chính sách lớn vì khi đó rõ
ràng là không có sự chân thành từ phía Nhật Bản.”
