Nước giàu, quân đội mạnh
Kỳ tích kinh tế Trung Quốc đã biến Quân Giải phóng Nhân dân từ một
đội quân nông dân nghèo khó thành một lực lượng quân sự hiện đại. Nhưng
trước khi điều này xảy ra, chính quyền trung ương đã phải tập trung đầu tư
vào hiện đại hóa quân đội. Trong những năm 1980, chính quyền trung ương
đã “bắt tay với các tỉnh thành” - lôi kéo được các quan chức địa phương vào
những cuộc cải tổ qua việc cho phép họ giữ lại phần lớn những thu nhập từ
các công việc làm ăn tại địa phương, không phải nộp lại kho bạc nhà nước
tại Bắc Kinh. Chính quyền trung ương quá nghèo để có thể chi tiêu mạnh tay
cho những thiết bị quân sự tối tân hay những công trình công cộng khác như
đường bộ và đường sắt. Đặng Tiểu Bình tự tin vào sự ủng hộ của quân đội
đến mức ông từ chối yêu cầu tăng ngân sách của họ, hứa hẹn rằng chi tiêu
quốc phòng sẽ được tăng khi Trung Quốc trở nên giàu có hơn. Nhưng bắt
đầu từ giữa những năm 1990, khi đang bên bờ vực của cuộc khủng hoảng tài
chính và phong trào ly khai, chính quyền trung ương lo ngại mọi chuyện sẽ
giống như những gì đã khiến cho nhà Thanh sụp đổ, nên đã bắt đầu gia tăng
sức mạnh quân sự. Thủ tướng Chu Dung Cơ tăng cường vũ trang cho các
tỉnh thông qua cải cách thuế vào năm 1994 giúp cho các kho bạc nhà nước
có nhiều tiền hơn. Và Bắc Kinh bắt đầu có đủ khả năng cho những khoản
đầu tư lớn vào cả các dự án quân sự và dân sự. Từ đầu những năm 1990,
ngân sách dành cho Quân Giải phóng tăng thêm hai con số. Năng lực công
nghệ phát triển trong nền kinh tế dân sự cũng giúp tăng cường khả năng
quân sự của Quân Giải phóng.
Sức mạnh kinh tế của Trung Quốc cũng chuyển hóa thành ảnh hưởng
chính trị quốc tế. Tờ Hoàn cầu Thời báo đã viết rằng: “Xoáy nước kinh tế
Trung Quốc” không chỉ thu hút tiền và công nghệ, mà còn tạo “ảnh hưởng
và sức hấp dẫn trong chính trị quốc tế.” Các nước lớn đang nhập khẩu rất
nhiều - như Hoa Kỳ và Trung Quốc - có thể tận dụng sức mạnh thị trường để
