Ngân hàng vỡ nợ
Hệ thống ngân hàng thiếu ổn định thường xuyên là mối nguy kinh tế lớn
nhất của Trung Quốc. Cán cân thanh toán của các ngân hàng Trung Quốc
luôn luôn mất cân đối bởi lượng lớn các loại “nợ xấu” mà ngân hàng không
bao giờ thu hồi được vì doanh nghiệp vay - thường là các xí nghiệp nhà
nước có những mối quan hệ chính trị tốt - làm ăn không có lãi hay thậm chí
đã phá sản. Về mặt lý thuyết, nếu các khách hàng của ngân hàng tư nhân
một ngày kia tỉnh dậy phát hiện ra rằng những khoản tiết kiệm của họ không
thể thu về được và đổ xô đi rút hết tiền trong tài khoản, chính phủ cũng như
các ngân hàng có thể sẽ sụp đổ.
Mặc dù vậy, nguy cơ ngân hàng vỡ nợ đã giảm đi phần nào trong những
năm gần đây. Chính phủ đã tổ chức lại hệ thống ngân hàng và đã giảm được
một phần sức ép từ các quan chức địa phương đòi hỏi cho các mối quan hệ
thân cận của họ vay. Trung Quốc cũng rót hơn 260 tỉ đô la vào các ngân
hàng từ năm 1998 để cải thiện cán cân thanh toán. Năm 2005, tỉ lệ nợ xấu
giảm xuống 8,8% trong tổng dư nợ, giảm một nửa so với cuối năm 2003.
Tín hiệu đáng hy vọng nhất là chính phủ Trung Quốc đã cho phép ngân hàng
nước ngoài trở thành cổ đông của các ngân hàng Trung Quốc và ngân hàng
nước ngoài đang xếp hàng để mua cổ phần của các ngân hàng Trung Quốc.
Ngân hàng Hoa Kỳ (BoA) đã mua 9% cổ phần của một trong những ngân
hàng nhà nước lớn nhất Trung Quốc, Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc
(CCB). BoA cũng cam kết sẽ hiện đại hóa các dịch vụ cho vay và chia sẻ rủi
ro của ngân hàng này, làm giảm nguy cơ sụp đổ của hệ thống ngân hàng tại
Trung Quốc. Ngân hàng Hoàng gia Scotland, Merrill Lynch, Ngân hàng
Hồng Kông - Thượng Hải (HSBC) và Goldman Sachs cũng đã đầu tư hàng
tỉ đô la để góp vốn vào các ngân hàng Trung Quốc với hy vọng chuyên môn
của họ có thể biến các ngân hàng này thành các doanh nghiệp làm ăn có lãi.
