Ngày 4 tháng 4, năm 1975
Do tình cờ người ta sống vài tháng trong một căn nhà nhỏ xiêu vẹo, thật
cao trong những hòn núi, xa khỏi những căn nhà khác. Có nhiều cây cối và
vì đây là mùa xuân nên có hương thơm trong không khí. Cô đơn thuộc về
núi non và thuộc về vẻ đẹp của quả đất đỏ sẫm. Những đỉnh núi cao vút
phủ đầy tuyết và một số cây cối đang ở thời kỳ rực rỡ nhất. Người ta sống
một mình giữa tráng lệ này. Rừng ở gần bên, có những con nai, thỉnh
thoảng một con gấu và những con khỉ to bự kia cùng bộ mặt đen kịt và
những cái đuôi dài, và tất nhiên cũng có những con rắn nữa. Trong cô đơn
thăm thẳm và bằng những phương cách lạ lùng người ta hiệp thông mật
thiết cùng tất cả chúng. Người ta không thể gây tổn hại cho một vật, ngay
cả bông cúc trắng đó trên con đường mòn. Trong hiệp thông đó không gian
giữa bạn và chúng không hiện diện; nó không cần xoay xở cố gắng; nó
không là một vận dụng trí năng hay một niềm tin cảm xúc nào để gây ra sự
việc này nhưng đơn giản là nó ở đó. Một bầy khỉ to lớn kia sẽ đến loanh
quanh bạn, đặc biệt vào chiều tối đó; một ít con trên mặt đất nhưng đa số
chúng sẽ ngồi trên những cái cây yên lặng quan sát. Ngạc nhiên thay khi
chúng lại bất động; thỉnh thoảng có một hay hai tiếng gãi sột soạt và chúng
tôi sẽ nhìn ngắm nhau. Lúc này chúng thường đến mỗi chiều tối; không quá
thấp và cũng không quá cao trên những cái cây, và chúng tôi sẽ yên lặng
trao đổi sự cảm nhận lẫn nhau.
Chúng tôi đã trở thành những người bạn thân thiết nhưng chúng không
muốn quấy rầy cô đơn của người ta. Vào một buổi chiều khi đang đi dạo
trong cánh rừng người ta bỗng nhiên giáp mặt chúng trong một không gian
trống không. Đúng là phải có ba mươi con, cả lớn lẫn nhỏ, đang ngồi chồm
hỗm trên những cái cây quanh khoảng không gian đó, tuyệt đối yên lặng và
bất động. Người ta có thể sờ vào chúng; không có chút sợ hãi nào trong
chúng và ngồi trên mặt đất chúng tôi nhìn ngắm nhau cho đến khi mặt trời
lặn sau những đỉnh núi.
