Làm thế nào để tránh nảy sinh ảo tưởng chiến lược? Trên mặt này,
trong cuộc chơi chiến lược với Đại Anh đế quốc, các lãnh tụ khai
quốc của nước Mỹ đã thể hiện được trí tuệ lớn và sự tỉnh táo cao độ.
Thế nhưng “chính sách xoa dịu”1 của các nhà chính trị châu Âu thi
hành trước Thế chiến II thì chẳng những mang lại tai họa cho nước
mình mà còn cho cả thế giới. Tâm nguyện tốt đẹp Tôn Trung Sơn
gửi gắm vào các nước Mỹ, Nhật, Nga chỉ nhận được sự tiếc nuối
chiến lược.
Lời răn của Adams
John Adams từng làm đại sứ Mỹ tại Anh nhiệm kỳ đầu tiên, về
sau làm Tổng thống Mỹ thứ hai, năm 1816 ông đưa ra lời tiên đoán:
“Nước Anh mãi mãi chẳng thể trở thành bạn của chúng ta, cho đến
khi nào chúng ta trở thành chủ nhân của họ”. Tiên đoán của Adams
đã có tác dụng như tiếng chuông cảnh báo nhắc nhở nước Mỹ
không được có ảo tưởng đối với nước Anh - đề phòng nước Anh là
điều không thể thiếu.
Trong hai cuộc đại chiến thế giới, Anh đều là bạn của Mỹ,
nhưng cũng chỉ ở thời kỳ cuối chiến tranh mới trở thành bạn bè,
bởi lẽ Anh cần được Mỹ cứu; dẫu rằng nước Mỹ hồi đó không phải
là chủ nhân mà là ân nhân cứu mạng của Anh. Sau khi Thế chiến II
chấm dứt, nước Mỹ đại ân nhân cứu mạng của Anh từ đó trở thành
chủ nhân nước Anh, và Anh cũng từ đó trở thành người bạn trung
thực và kiên định của nước Mỹ.
Ngày nay, nếu có người dựa theo tư duy của John Adams nhà
chính trị lớn nước Mỹ năm xưa mà nói: “Nước Mỹ mãi mãi chẳng thể
trở thành bạn của Trung Quốc, cho tới khi Trung Quốc trở thành
chủ nhân nước Mỹ”. Thế thì khẳng định nói như vậy là không được,
người Mỹ không chấp nhận, người Trung Quốc cũng không đồng
ý. Bởi lẽ Trung Quốc không muốn có một chủ nhân, Trung Quốc
