Ai nấy đều biết, kẻ địch có mặt là cừu địch của ta nhưng chưa
chắc mọi người đã biết kẻ địch còn có mặt hữu ích với ta; ai
cũng biết kẻ địch có mặt nguy hại cho ta song chưa chắc đã
biết còn có mặt lợi cho ta.
Nước Tần có 6 nước là quốc gia thù địch, vì thế nước Tần có
thể ganh đua nhau, làm cho nước nhà cường thịnh lên; sau khi 6
địch quốc bị diệt, triều đình nhà Tần kiêu ngạo tự đắc,
không lâu sau bị diệt vong. Quân đội nước Tấn thua to quân Sở
tại Yên Lăng, quan đại phu nước Tấn là Phạm Văn Tử cảm
thấy lo lắng. Tấn Lệ Công không suy nghĩ về ý kiến nên
tăng cường cảnh giác của Phạm Văn Tử, càng trở nên kiêu ngạo
ngang ngược, làm cho cả nước trên dưới oán thán, cuối cùng bị
người giết chết. Lỗ quốc đại phu Mạnh Tôn Tốc căm ghét đại
phu Tang Tôn Hột, sau khi Mạnh Tôn Tốc chết, Tang Tôn Hột
cảm thấy lo lắng; Tang Tôn Hột đến nhà Mạnh Tôn Tốc
viếng, khóc lóc rất thảm thiết, nói Mạnh Tôn Tốc ghét ta,
điều đó giống như thang thuốc tốt có thể giúp ta trị bệnh,
giờ đây Mạnh Tôn Tốc chết rồi, không còn thuốc, ta cũng
chẳng sống được bao lâu nữa.
Người khôn ngoan hiểu được đạo lý ấy, cuối cùng còn có thể
gặp nguy hại; huống chi ngày nay một số người căn bản không
suy nghĩ đạo lý đó! Kẻ địch tồn tại thì sợ, kẻ địch không còn nữa
thì hí hửng, không cảnh giác đề phòng, tự mãn tự túc, như vậy
lại càng gây ra tai họa lớn hơn. Kẻ địch tồn tại thì mình có thể
nâng cao cảnh giác, có thể trừ được tai họa; kẻ địch không tồn
tại nữa thì tư tưởng rệu rã, ngược lại sẽ dẫn tới sai lầm. Ai có thể
hiểu được đạo lý đó thì đức hạnh kẻ ấy sẽ vẻ vang, thanh danh
sẽ lan truyền xa. Người có thể dự phòng bệnh tật thì mới trường
thọ; kẻ cậy mình khỏe mạnh thì dễ chết vì bạo bệnh; kẻ thỏa sức
ăn chơi mà không biết canh chừng nếu không phải là đồ ngu
