niệm địch tình, phải nhìn thấy kẻ địch của mình, song địch tình đó
phải là có thực chứ không phải là hư cấu; kẻ địch ấy phải là kẻ địch
khách quan chứ không phải chủ quan. Nếu sử dụng địch tình hư
cấu, nếu kẻ địch nhằm vào không phải là kẻ địch thực sự tồn tại
khách quan mà là kẻ địch được chỉ định căn cứ theo nhu cầu chủ
quan thì tư duy và hành vi dùng “kẻ địch chủ quan” thay cho “kẻ địch
khách quan”, “không có kẻ địch mà bịa ra kẻ địch”, “buộc kẻ vốn
không phải là địch thủ thành kẻ địch” cuối cùng sẽ đem lại hậu quả
là hại mình, hại người, hại cả thế giới.
Trong chính trị quốc tế, về vấn đề “địch thủ” còn có một
mối quan hệ quan trọng cần được làm rõ, đó là quan hệ giữa “kẻ
địch của quốc gia” với “kẻ địch của thời đại”. Quốc gia bá quyền
bao giờ cũng xếp các quốc gia và sự vật không phù hợp lợi ích bá
quyền của mình vào phạm trù “kẻ địch”, nhưng bản thân bá quyền
thì đối địch với thời đại, với thế giới. Trên thế giới, bá quyền
không được lòng người, quốc gia bá quyền không được lòng các
quốc gia khác trong cộng đồng quốc tế; quốc gia bá quyền là
quốc gia đối địch với thế giới.
Trong thời đại hòa bình, phát triển, hợp tác là dòng chính của thế
giới, giữa các quốc gia, nhất là giữa các nước lớn, vẫn có quan hệ
cạnh tranh, vì thế mà có quan hệ đối thủ; mối quan hệ đối thủ
giữa các nước lớn không cần phải giấu giếm. Nhưng “đối thủ”
không đồng nghĩa với “ địch thủ”; “đối thủ” không đồng nghĩa với
“kẻ địch”, “kẻ cạnh tranh chiến lược” không đồng nghĩa với “địch
thủ và kẻ địch”.
Không có một kẻ địch vĩ đại thì không có nước Mỹ vĩ đại; đây có
thể là chuyện trong lịch sử Mỹ trước kia. Nhưng con đường dựa vào
kẻ địch vĩ đại để duy trì thành công của nước Mỹ nay đã đi tới điểm
tận cùng. Nếu tiếp tục đi con đường ấy thì chẳng những không có
sự vĩ đại của nước Mỹ mà hơn nữa còn đem lại cho họ sự cô đơn và
