III. “Nguy cơ tinh anh”:nguy cơ nguy hiểm chết
người nhất
Trong số các nguy cơ dẫn đến sự suy tàn và sụp đổ của quốc gia
và dân tộc thì nguy hiểm nhất là “nguy cơ tinh anh”; đặc biệt “nguy
cơ tinh anh chính trị” chủ đạo số phận quốc gia là nguy cơ chí tử
nhất. Có sự trỗi dậy của giới tinh anh thì mới có sự trỗi dậy của nước
lớn. Quần thể tinh anh biến chất sẽ không thể dẫn dắt và nâng
đỡ sự trỗi dậy của nước lớn. Đây là một bài học trong quá trình thăng
trầm của Liên Xô.
Nước lớn trỗi dậy, vấn đề mấu chốt là sự “trỗi dậy của giới
tinh anh”
Giới tinh anh là nguồn lực nòng cốt của một quốc gia.
Toynbee nói: “Tôi cho rằng sự phát triển của nền văn minh phụ
thuộc vào một số ít người có sức sáng tạo. Những người thuộc giới
tinh anh này không những phải có năng lực đối phó thành công với
mọi thách thức của xã hội họ đang sống mà còn phải có sức mạnh
thu hút đại đa số những người không có sức sáng tạo, lôi kéo họ theo
mình”.
Kissinger nói, trong quá trình phát triển của nước Mỹ, Tổng
thống Wilson từng phát huy được tác dụng đặc biệt, “Sự xuất hiện
của Wilson là một điểm ngoặt trong lịch sử nước Mỹ, là thí dụ về việc
một người lãnh đạo hiếm thấy đã thay đổi căn bản lịch sử đất nước
mình”.
Sự hưng thịnh và suy thoái của một nước lớn gắn liền với sự lên
xuống của giới tinh anh nước đó. Hà Lan trong thế kỷ XVIII hầu
như đã không còn “vĩ nhân” nào nữa. Suốt một thế kỷ liền, nước
